ในประวัติศาสตร์ของจีน ราชวงศ์โจวเป็นราชวงศ์ที่สามต่อจากราชวงศ์เซี่ยและราชวงศ์ซัง มีอายุนานถึง 8 ศตวรรษเริ่มตั้งแต่กษัตริย์โจวอู่หวังโค่นล้มราชวงศ์ซังเมื่อศตวรรษที่ 11 ก่อนคริสต์กาลจนถึงรัฐฉินโค่นล้มราชวงศ์โจวเมื่อปีั 260 ก่้อนคริสต์กาล ยุคของราชวงศ์โจวส่งผลต่อประวัติศาสตร์การพัฒนาของจีนเป็นอย่างมากรายการวัฒนธรรมจีนวันนี้ผมขอแนะนำกษัตริย์โจวเหวินหวังผู้ก่อตั้งราชวงศ์โจวครับ

เมื่อราชวงศ์ซังที่ก่อตั้งขึ้นในศตวรรษที่ 17 ก่อนคริสต์กาลผ่านการพัฒนามาเป็นเวลา 600 ปีก็มาถึงยุคที่ซังโจ้วหวังเป็นกษัตริย์ครองราชย์(ราชวงศ์ซัง) สภาพการเมืองในยุคสมัยนี้เหลวแหลกเน่าเฟะเป็นอย่างยิ่ง เกิดวิกฤติทางสังคมที่ร้่ายแรง ในขณะเดียวกันกับที่ราชวงศ์ซังกำลังตกอยู่ในสภาพที่จวนจะล่มสลายนั้น รัฐโจวซึ่งเป็นรัฐภายใต้อำนาจและที่อยู่ทางทิศตะวันตกของราชวงศ์ซังก็ค่อยๆเจริญเติบโตขึ้นที่เมืองฉีซานซึ่งก็คือมณฑลส่านซีในปัจจุบัน เมื่อ "จี้ซัง"ขึ้นมาเป็นใหญ่ปกครองรัฐโจวแล้ว ก็ทรงดำเนินระบบบริหารราชการอย่า่งมีศีลธรรม ทรงมีความเมตตาปรานีและรักใคร่ประชาชน ทรงผูกมิตรกับบุคคลผู้มีความคิดเฉลียวฉลาดทั่วทุกสารทิศเพื่อขยายอิทธิพลการปกครองของตนออกไปอย่างต่อเนื่อง เป็นการปูพื้นฐานอันมั่นคงให้กับความเจริญรุ่งเรืองและความเข้มแข็งเกรียงไกรของราชวงศ์โจวในเวลาต่อมา

การพัฒนาอย่างรวดเร็วของรัฐโจวทำให้ราชวงศ์ซังรู้สึกถึงภัยคุกคามที่ีกำลังมาถึง ต่อมาไม่นาน กษัตริย์ซังโจ้วหวังของราชวงศ์ซังทรงสั่งให้กุมขังจี้ซังไว้ในเขตที่มีชื่อว่า "โหยว "ใกล้กับราชธานีของราชวงศ์ซัง 7 ปีให้หลัง ผู้ใต้บังคับบัญชาของจี้ชังได้ใช้ความพยายามทุกวิถีทาง เช่น ติดสินบน เป็นต้นเพื่อช่วยเหลือจี้ซัง ในที่สุด กษัตริย์ซังโจ้วหวังไม่เพียงแต่้ทรงสั่งให้ปลดปล่อยจี้ชังเท่านั้น หากยังทรงแต่งตั้งจี้ซังให้เป็นหัวหน้าของรัฐต่างๆในภาคตะวันตกอีกด้วย

เมื่อกลับถึงฉีซานแล้ว จี้ซังมุ่งมั่นขยายกำลังของรัฐโจวต่อไป ในที่สุด รัฐโจวก็มีกำลังเหนือกว่าราชวงศ์ซัง ในบั้นปลายของชีวิต จี้ซังได้สถาปนาตนเองขึ้นเป็นกษัรติย์ของราชวงศ์โจว ทรงมีพันธมิตรในการต่อต้านราชวงศ์ซังอย่า่งกว้างขวาง เมื่อกษัตริย์จี้ซังเสด็จสวรรคต "จี้ฟา"พระโอรสเป็นผู้สืบราชอำนาจ ต่อมาอีก 2 ปีให้หลัง กษัตริย์จี้ฟาโค่นล้มราชวงศ์ซังได้สำเร็จ และก่อตั้งราชวงศ์โจวขึ้น เพื่อเป็นการระลึกถึงบิดาของตน กษัตริย์จี้ฟาถวายพระนามเป็นพระเกียรติแด่พระบิดาว่า "โจวเหวินหวัง"หรือกษัตริย์ "โจวเหวิน"

"โจวเหวินหวัง"ครองราชย์รัฐโจวรวม 51 ปี ก็เช่นเดียวกันกับนักปราชญ์คนอื่นๆในสมัยโบราณของจีน ศีลธรรมและความรู้ความสามารถของพระองค์เป็นที่ยกย่องสรรเสริญและได้รับการเล่าขานต่อๆกันมาจนถึงชนรุ่งหลัง

ความอ่อนน้อมมีมารยาทต่อบุคคลผู้มีความรู้และศีลธรรมของโจวเหวินหวังก็เป็นตัวอย่างที่ได้รับการชมเชยจากชนรุ่นหลังเช่นกัน "เจียงอู่"เป็นบุคคลผู้มีความรู้ความสามารถด้านการบริหารราชการแผ่นดินเป็นอย่างดี แต่เพื่อที่จะถวายการรับใช้แก่กษัตริย์ที่มีคุณธรรมเพื่อจะได้มีโอกาสใช้ความสามารถของตนให้เต็มที่ เจียงอู่แฝงตัวเป็นคนตกปลาหรือพ่อค้าขายของ ครั้งหนึ่ง โจวเหวินหวังซึ่งกำลังล่าสัตว์อยู่ในบริเวณแม่น้ำเว่ยส่วยได้เห็นเจียงอู่ พ่อเฒ่าผมขาวที่กำลังตกปลาอยู่พอดี เมื่อได้พูดคุยกัน โจวเหวินหวังทรงรู้ว่้า เจียงอู่เป็นผู้มีความรู้ความสามารถที่โดดเด่นและมีสายตาที่ยาวไกล จึงรีบกระโดดลงจากหลังม้า หามเจียงอู่เดินกลับถึงที่พักด้วยพระองค์เองและแต่งตั้งให้เจียงอู่เป็นไท่ซือหรือพระอาจารย์ส่วนพระองค์ ในระหว่างการถวายงานให้โจวเหวินหวังและพระโอรสนั้น เจียงอู่ได้ช่วยกำหนดนโยบายทั้งภายในและต่างประเทศอย่างถูกต้่องหลายอย่างหลายประการ ได้สร้่างคุณูปการอันใหญ่หลวงแก่การก่อตั้งราชวงศ์โจว

เล่ากันว่า โจวเหวินหวังยังมีคุณงามความดีอีกประการหนึ่งซึ่งเป็นที่ยกย่องสรรเสริญของชนรุ่นหลัง นั่นก็คือ ในช่วง 7 ปีที่ทรงถูกคุมขังอยู่ที่โหยวนั้น โจวเหวินหวังได้ศึกษาคัมภีร์ "อี้จิน"อย่างจริงจัง ได้พัฒนา "ฝูซีปากว้า"ให้กลายเป็น "เหวินหวังปากว้า" คัมภีร์อี้จินเป็นหนังสือโบราณจีนที่เผยให้้เห็นและพรรณนาถึงกฏเกณฑ์ธรรมชาติต่างๆของโลกด้วยเครื่องหมายต่างๆ ส่วน "ปากว้า"ก็คือรูปภาพ 8 รูปที่ประกอบขึ้นด้วยเครื่องหมายบวกและเครื่องหมายลบภายในคัมภีร์อี้จิน ฝูซีปากว้าพรรณนาถึงต้นสายปลายเหตุและกฏภายในของโลกธรรมชาติ ชนรุ่นหลังเรียกว่า "เซียนเทียนปากว้า"ซึ่งแปลว่า "ปากว้าต้นกำเนิด" ส่วนเหวินหวังปากว้าพรรณนาถึงกฏแห่งการเคลื่อนไหว ความเปลี่ยนแปลงและการพัฒนาของทั้งโลกธรรมชาติและโลกสังคม ชนรุ่นหลังเรียกว่า "โฮ่วเทียนปากว้า"ที่แปลว่า "ปากว้ายุคหลัง" นับตั้งแต่ราชวงศ์โจวเป็นต้นมา ด้วยความพยายามของนักปราชญ์ในยุคต่างๆ คัมภีร์อี้จินได้รับการพัฒนาอย่างมาก จนกลายเป็นทฤษฎีลัทธิอี้ที่สมบูรณ์ที่สะท้อนแก่นของวัฒนธรรมจีนโบราณ

ท่านผู้ฟังครับ ที่จบลงคือบทแนะนำกษัตริย์จี้ซังหรือโจวเหวินหวังผู้

ก่อตั้งราชวงศ์โจวของจีน รายการวัฒนธรรมจีนวันนี้ขอยุติลงเพียงเท่านี้ ต่อไปขอเชิญท่านฟังข่าววัฒนธรรมครับ