วันที่ 18 พฤษภาคมที่ผ่านมา เหตุการณ์ที่ได้รับความสนใจจากสื่อมวลชนคือกรณีที่นายนิ อัง คันเนา อดีตนายทหารที่เคยก่อรัฐประหารฟิลิปปินส์ประกาศว่าจะเดินทางไปเกาะหวงเหยียนเพื่อแสดงอธิปไตยเหนือดินแดนของฟิลิปปินส์นั้น คงต้องชงักเนื่องจากได้รับคำสั่งโดยตรงจากนายเบนิโญ ไซมอน นอยนอย อาควิโน ประธานาธิบดีฟิลิปปินส์ เมื่อเร็วๆ นี้ นายเบนิโญ อาคิโน ยังได้กล่าวอย่างเปิดเผยหลายครั้งว่า ข้อพิพาทดังกล่าวจะได้รับการแก้ไขโดยเร็ว อีกทั้งแสดงความยินดีที่จีนประกาศคำสั่งเกี่ยวกับการห้ามทำการประมงในฤดูกาลบริเวณน่านน้ำเกาะหวงเหยียน และแต่งตั้งทูตพิเศษเกี่ยวกับกิจการจีน 2 คน และกล่าวเป็นนัยว่า คงไม่ต้องยื่นปัญหาข้อพิพาทเกาะหวงเหยียนไปให้องค์การระหว่างประเทศตัดสิน เป็นต้น ทั้งนี้จะมีนัยว่าข้อพิพาทเกี่ยวกับเกาะหวงเหยียนจะได้รับการแก้ไขโดยเร็วจริงหรือไม่

หลังจากจีนเพิ่มความเข้มงวดในการตรวจสอบผลไม้ที่นำเข้าจากฟิลิปปินส์ และหยุดไปท่องเที่ยวฟิลิปปินส์แล้ว สื่อมวลชนฟิลิปปินส์พากันออกรายงานข่าวที่เกี่ยวข้องอย่างต่อเนื่อง บุคคลในแวดวงต่างๆ เรียกร้องรัฐบาลเจรจากับจีนโดยตรงเพื่อจัดการข้อพิพาทอย่างเหมาะสม ทำให้รัฐบาลฟิลิปินส์รู้สึกมีแรงกดดันบ้าง แต่อีกด้านหนึ่ง ภายในประเทศฟิลิปปินส์ก็ยังมีอีกเสียงว่า ควรเร่งพัฒนากำลังทหารเพื่อคุ้มครองสิทธิประโยชน์ทางทะเลของฟิลิปปินส์ เมื่อเร็วๆ นี้ นายเบนิโญ อาควิโน กล่าวขณะให้สัมภาษณ์สถานีวิทยุท้องถิ่นว่า รัฐบาลฟิลิปปินส์มีแผนจะจัดซื้อเครื่องบินฝึกโจมตี 2 ลำ วันที่ 18 พฤษภาคมที่ผ่านมา นายโวลแตร์ กาซมิน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมฟิลิปปินส์ก็ยืนยันว่า ญี่ปุ่นจะเสนอเรือลาดตระเวนอย่างน้อย 10 ลำแก่ฟิลิปปินส์ ดังนั้น ฟิลิปปินส์จะจัดการข้อพิพาทเกี่ยวกับเกาะหวงเหยียนอย่างไร ยังต้องจับตากันต่อไป

สิ่งที่จำเป็นชี้ให้เห็นคือ กรณีข้อพิพาทเกาหวงเหยียน มีแววของประเทศมหาอำนาจปรากฏเป็นครั้งคราว เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว เรือดำน้ำพลังนิวเคลียร์ "ยูเอสเอส นอร์ธ คาโรไลน่า" ของสหรัฐฯ ซึ่งเป็นเรือดำน้ำรุ่นใหม่ที่สุด กลับเทียบท่าอ่าวซูบิคซึ่งเป็นฐานทัพทหารเรือที่ใกล้เกาะหวงเหยียนที่สุด วันที่ 21 พฤษภาคมที่ผ่านมานี้ ทหารฟิลิปปินส์ประกาศว่า เรือรบลาดตระเวนรุ่น "แฮมิลตัน คลาส์ คัตเตอร์" ลำที่สองที่ซื้อจากสหรัฐฯ จะได้ในวันที่ 23 พฤษภาคมนี้ นอกจากนั้น ตั้งแต่วันที่ 20 พฤษภาคมเป็นต้นมา การเจรจาระหว่างอาเซียนกับสหรัฐฯ เป็นเวลา 3 วันที่กำลังจัดขึ้นที่กรุงมะนิลา ต้นเดือนมิถุนายนศกนี้ นายเบนิโญ อาคิโน จะไปเยือนสหรัฐฯ และพบปะกับนายบารัค โอบามา ประธานาธิบดีสหรัฐฯ ที่ทำเนียบขาว และฟิลิปปินส์จะหยิบเอาเรื่องข้อพิพาทเกี่ยวกับเกาะหวง เหยียนและทะเลจีนใต้ไปหารือกับสหรัฐฯ หรือไม่ ทั้งนี้ล้วนเป็นที่น่าสนใจอย่างยิ่ง

(Yin/Lin)