ตลาดนัดเดือน 3 ของชนชาติไป๋ที่ต้าหลี่
ตลาดนัดเดือน 3 ที่นครต้าหลี่ยูนนาน เป็นเทศกาลที่
ยิ่งใหญ่ของชนชาติไป๋ ซึ่งจัดขึ้นที่เชิงเขาชางซาน ทางตะวันตก
ของตัวเมืองต้าหลี่ระหว่างวันขึ้น 15 ค่ำถึงแรม 5 ค่ำเดือน 3
ทุกปีตามปฏิทินจันทรคติ ในช่วงตลาดนัด จะแออัดไปด้วย
พ่อค้าแม่ค้า ดาษดื่นไปด้วยเพิงและแผงลอย คึกคักเป็นพิเศษ
ตลาดนัดเดือน 3 ต้าหลี่ที่มีประวัติยาวนานและอัต-
ลักษณ์ของตนเอง เป็นทั้งงานมหกรรมซื้อขายสินค้าที่มีขนาด
ใหญ่โตในภาคตะวันตกของยูนนาน และเป็นงานมหกรรม
บันเทิงวัฒนธรรมกับกิจกรรมกีฬาของชนชาติที่มีสีสันหลาก
หลาย โดยเฉพาะกิจกรรมแข่งม้าในตลาดนัดเดือน 3 ที่นัก
ขี่ม้ามาชุมนุม ม้าอาชาไนยห้อตะบึง เป็นเรื่องน่าตื่นเต้นเร้าใจ
น่าชมอย่างยิ่ง
เล่ากันว่า กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว มีทรราชคนหนึ่ง เพ้อ
ฝันคิดอยากจะมีอายุยืนไม่รู้จักตาย บริวารที่ประจบสอพลอ
ก็แนะให้ทรราชกินดวงตาของคนวันละคู่ ซึ่งได้นำเอาความ
หายนะอย่างร้ายแรงแก่ชาวบ้านชนชาติไป๋ในท้องถิ่นนั้น ตอน
นั้นมีวีรบุรุษอันทรงพลังอัศจรรย์คนหนึ่งตั้งใจจะช่วยประชาชน
ชาวไป๋กำจัดทรราช วันหนึ่งในเดือน 3 วีรบุรุษผู้นี้วางแผน
หลอกทรราชไปที่ยอดเขาจงเหอเฟิงของภูเขาชางซาน แล้วเรียก
หมาเทวดากัดคอทรราช ดูดกินเลือดจนทรราชตาย จึงได้กำจัด
ผู้ชั่วร้ายซึ่งเป็นการขจัดภยันตรายของประชาชนชาวไป๋ ชาวบ้าน
ชนชาติไป๋จึงนัดชุมนุมร้องรำทำเพลงที่เชิงเขาชางซานระหว่าง
วันขึ้น 15 ค่ำถึงแรม 5 ค่ำเดือน 3 ทุกปีตามปฏิทินจันทรคติ
เพื่อระลึกวีรบุรุษผู้นี้และวันศิริมงคลที่ประชาชนชาวไป๋ได้รับ
การช่วยเหลือให้พันจากทุกข์ภัย ต่อมาเมื่อเวลาผ่านมาปีแล้ว
ปีเล่า ในที่สุดก็กลายเป็น “ตลาดนัดเดือน 3” ที่มีปีละครั้ง ใน
ช่วง “ตลาดนัดเดือน 3” ของทุกปี นอกจากมีการแลกเปลี่ยน
ซื้อขายสินค้าแล้ว ยังมีการแสดงฟ้อนรำประจำชนชาติและการ
เล่นกีฬาประเภทต่าง ๆ ด้วย
โดยเฉพาะกิจกรรมแข่งม้าใน “ตลาดนัดเดือน 3” ที่
ต้าหลี่ซึ่งมีปีละครั้ง ยังเป็นโอกาสอันดีแก่บรรดาเด็กสาวชนชาติ
ไป๋ในการคัดเลือกคนที่รัก นักขี่ม้าที่หน้าตาหล่อ ทะมัดทะแมง
ฝีมือควบม้ายอดเยี่ยม มักจะได้รับความสนใจจากสาว ๆ มาก
เป็นพิเศษ และกลายเป็นเป้าหมาย “ขับเคี่ยว” ของพวกหล่อน
เทศกาลคั่วสือ : เทศกาลแบบจารีต
ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของชนชาติลีซอ
“เทศกาลคั่วสือ” เป็นเทศกาลแบบจารีตสืบทอดกันมา
ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของชนชาติลีซ่อ ซึ่งเทียบเท่าวันตรุษจีนของชน
ชาติฮั่นช่วงเทศกาลพอดีเป็นช่วงที่ดอกท้อบานสะพรั่งดังนั้น
จึงกล่าวได้ว่า ยามดอกท้อบานของทุกปีก็คือวันฉลองปีใหม่
ของชนชาติลีซอ
ชนชาติลีซอส่วนใหญ่ตั้งถิ่นฐานอยู่ตามลุ่มแม่น้ำนู่เจียง
(สาละวินตอนบน) มณฑลยูนนาน แคว้นปกครองตนเองชน
ชาติลีซอนู่เจียง เป็นแคว้นปกครองตนเองชนชาติลีซอหนึ่งเดียว
ของจีนการฉลองวันตรุษปีใหม่ของประชาชนลีซอในท้องถิ่น
แต่ละครอบครัวต้องตำโรตีข้าวเหนียวและโรตีข้าวโพดเหนียว
หมักเหล้าอุที่หอมกลมกล่อม ทุกครอบครัวต้องนำโรตีข้าว
เหนียวที่ตำครกแรกสักนิดไปไว้บนต้นท้อและต้นสาลี่ เพื่อภาว-
นาขอให้การเก็บเกี่ยวได้ผลอุดมสมบูรณ์และมีความสุขในวาระ
ปีใหม่ วันสุกดิบจะไปทานข้าวบ้านอื่นไม่ได้ โดยเชื่อว่ามิฉะนั้น
ก็จะหายไปกับดวงจันทร์ ดังนั้น ทุกคนในครอบครัวจะทาน
ข้าวส่งท้ายปีเก่าที่บ้านอย่างพร้อมหน้ากัน ไม่มีใครไปนอกบ้าน
ในคืนนั้น ตามนิทานโบราณของชนชาติลีซอ ชนชาตินู่ สุนัขเป็น
ผู้นำพันธุ์ข้าวมาให้โลกมนุษย์ ดังนั้น ในพิธีเซ่นไหว้ปีใหม่ ชนชาติ
ลีซอจะต้องเอาข้าวถ้วยหนึ่ง โรตีข้าวเหนียวแผ่นหนึ่ง หมูชิ้นหนึ่ง
เซ่นไหว้เทพสุนัข เพื่อตอบสนองบุญคุณของสุนัข
การฉลอง “เทศกาลคั่วสือ” ของชนชาติลีซอท้องถิ่น
ต่าง ๆ เริ่มจากวันแรกถึงวันที่ 12 ซึ่งหมายถึงปีหนึ่ง 12 เดือน
ในช่วงฉลองปีใหม่สมาชิกในครอบครัวต่างก็พักผ่อนหยุดงาน
สวมใส่ชุดแต่งกายที่ดีที่สุดเพื่อฉลองเทศกาล มีการปักเสาชิงช้า
และราวกระโดดสูง แข่งขันกีฬาโล้ชิงช้าและกระโดดสูง ชายหนุ่ม
จะดีดพิณชวนสาว ๆ ไปร้องรำทำเพลงที่ชายป่า หรือไปเล่น
เกมส์ “ทรายฝังร่างคน”ที่ริมฝั่งแม่น้ำนู่เจียงและแข่งถ่อแพ
คนสูงอายุจะดื่มเหล้าอุและขับร้องทำนองพื้นบ้าน ร้องเหนื่อย
แล้วดื่มเหล้าอุสักถ้วย พักสักครู่แล้วขับร้องต่อ บางคนสามารถ
ร้องต่อเนื่องกันหลายวันหลายคืน วันที่ 7 ของปีใหม่เป็นวันหยุด
พักผ่อนของสตรี สตรีไม่ต้องเอากระบอกไผ่ไปแบกน้ำใช้จาก
ลำห้วย ไม่หุงข้าวในวันนั้น วันที่ 9 เป็นวันหยุดพักผ่อนของ
ผู้ชาย ผู้ชายก็จะไม่ต้องไปแบกน้ำ ไม่ต้องหุงข้าวและไม่ไปล่า
สัตว์ในป่าดงในวันนั้น ประเพณีการสลับกันหยุดพักผ่อนแบบ
วันที่ 7 หญิง วันที่ 9 ชายนี้ เป็นประเพณีโบราณที่สืบทอดกัน
มาของชนชาติลีซอ
|