ล.ทุกวัน มีการจัดพิธีเชิญธงชาติขึ้นเสาในจัตุรัส ดึงดูดนักท่องเที่ยวจำนวนมากมาร่วมพิธี เมื่อวันที่ 19 พฤษภาคม ปี 2008 ในจัตุรัสได้ลดธงชาติลงครึ่งเสา เพื่อไว้อาลัยผู้ที่ประสบเคราะห์ร้ายในภัยแผ่นดินไหวร้ายแรง "12 พฤษภา" ที่เกิดขึ้นในอำเภอเวิ่นชวน ของมณฑลเสฉวน และเมื่ออดีตผู้นำสำคัญๆ ของจีน เช่นประธานเหมาเจ๋อตง นายกรัฐมนตรีโจวเอินไหล และท่านเติ้งเสี่ยวผิง ถึงแก่กรรม ก็มีการลงธงชาติจีนครึ่งเสาที่จัตุรัสเทียนอันเหมินเช่นกัน การเชิญธงชาติขึ้นสู่ยอดเสาและลงธงชาติครึ่งเสาถือว่าเป็นเรื่องสำคัญของประเทศจีน ทุกปี ในวันขึ้นปีใหม่ หรือวันที่ 1 มกราคม และวันชาติคือวันที่ 1 ตุลาคม ก็มีประชาชนจีนและนักเรียนนักศึกษาจีนจำนวนมากชุมนุมกันที่จัตุรัสตั้งแต่ตี 2 ตี 3 เพื่อรอการเชิญธงชาติขึ้นสู่ยอดเสา

พ. ไม่ทราบว่าใครเป็นผู้ออดแบบธงชาติจีน และธงชาติจีนมีความหมายอะไรบ้าง

ล. เมื่อปี 1949 รัฐบาลของสาธารณรัฐประชาชนจีนที่กำลังจะสถาปนาขึ้นจัดตั้งคณะกรรมการคัดเลือกตราประจำชาติและธงชาติ เดือนกรกฎาคม มีผลงานออกแบบธงชาติ 2,992 ชิ้นส่งไปถึงคณะกรรมการเข้าประกวด สุดท้าย ผลงานของนายเจิงเหลียนซง จากสำนักข่าวเศราฐกิจยุคใหม่ของเซี่ยงไฮ้ได้รับเลือกเป็นธงชาติจีน ซึ่งมีพื้นสีแดงหมายถึงการปฏิวัติ และมีดวงดาวสีเหลือง 5 แฉ่ 5 ดวง หมายถึงประชาชนชาชาติต่างๆ ทั่วประเทศสมานสามัคคีกัน โดยดาวดวงใหญ่หมายถึงพรรคคอมมิวนิสต์จีน ดาวดวงเล็กอีก 4 ดวงหมายถึง 4 ชนชั้นในสังคม

พ.จัตุรัสเทียนอันเหมินไม่เพียงแต่มีพลับพลาและเสาธงชาติเท่านั้น ยังมีสถาปัตยกรรมอีกหลายแห่ง อนุสาวรีย์วีรชนจีนก็ตั้งอยู่ใจกลางของจัตุรัส สร้างขึ้นเพื่อรำลึกวีรชนที่สละชีพในสงครามปลดแอกประชาชนและการปฏิวัติ ตั้งอยู่ในจุดที่ห่างจากทิศใต้ของพลับพลาเทียนอันเหมินประมาณ 463 เมตร และห่างจากทางทิศเหนือประตูเจิ้งหยางประมาณ 440 เมตร รูปแบบที่สง่างามมีเอกลักษณ์ศิลปะแบบจีน สอดประสานกับพลับพลาเทียนอันเหมิน และประตูเจิ้งหยางเหมินอย่างลงตัว เป็นกลุ่มสิ่งก่อสร้างที่งดงามสมบูรณ์แบบ อนุสาวรีย์แห่งนี้สูง 37.94 เมตร จากด้านตะวันออกถึงตะวันตกกว้าง 50.44 เมตร และจากด้านใต้ถึงด้านเหนือยาว 61.54 เมตร ทั้ง 4 ด้านติดหินอ่อนแกะสลักขนาดใหญ่ 8 แผ่น โดยแกะเป็นภาพรวมประวัติศาสตร์การปฏิวัติประชาชนจีนในช่วง 100 ปีที่ผ่านมา

ล. เท่าที่จำ ตอนเด็กๆ อนุสาวรีย์ไม่ได้กั้นไว้ และไม่มีทหารเฝ้าดู ทุกคนขึ้นได้ จับหินแกะสลักได้ ละเอียดประณีตมาก ดิฉันยังจำได้ว่า เมื่อเดินขึ้นชั้นสูงสุดของบันได รู้สึกว่า อนุสาวรีย์สูงเหลือเกิน เหมือนเป็นดาบชี้ฟ้า อาจเพราะว่าตอนนั้นดิฉันอายุไม่ถึง 10 ขวบ และกรุงปักกิ่งยังไม่ค่อยมีอาคารสูงๆ มากมาย และครูยังบังคับให้เราท่องคำจารึกที่แกะบนอนุสาวรีย์ ซึ่งเขียนโดยอดีตนายกรัฐมนตรีโจวเอินไหล ยังจำได้ว่า เนื้อหาคร่าวๆ คือ สร้างอนุสาวรีย์วีรชนขึ้นเพื่อรำลึกวีระชนที่สละชีพในสงครามยาฝิ่นเมื่อปี 1840 จนถึงสงครามต่อต้านญี่ปุ่นและสงครามปลดแอกจีน เสียตายที่ตอนนี้อนุสาวรีย์เป็นบริเวณที่กั้นไว้ เข้าใกล้ไม่ได้

พ.มหาศาลาประชาชนจีนตั้งอยู่ทางภาคตะวันตกของจัตุรัสเทียนอันเหมิน สูง 46 เมตร ยาว 336 เมตร กว้าง 206 เมตร มีพื้นที่ 170,000 ตารางเมตร ด้านหน้าของอาคารมีเสาหินอ่อน 12 เสา แต่ละเสาสูง 25 เมตร หอกลางปูด้วยหินอ่อนสีชมพูเข้ม และเสาค้ำหินอ่อนสีขาว เพดานประดับโคมไฟคริสตัล ถัดจากหอกลางคือห้องโถงใหญ่ที่จุคนได้นับหมื่น ด้านเหนือของห้องโถงใหญ่เป็นห้องจัดเลี้ยงที่มี 5,000 ที่นั่ง กว้างพอๆ กับสนามฟุตบอล ประดับประดาอย่างหรูหรา งดงาม ห้องโถงและห้องจัดเลี้ยงทั้งหมดทั้งมีท่วงทำนองศิลปะจีนดั้งเดิม ก็ผสมผสานความโดดเด่นด้านสถาปัตยกรรมต่างชาติด้งบ จึงมีความสง่างาม และมีเอกลักษณ์ยิ่ง

ล. เท่าที่ทราบ มหาศาลาประชาชนจีนเป็นสถาปัตยกรรมที่ชาวจีนออกแบบเองและก่อสร้างเอง ตั้งแต่เริ่มงานก่อสร้างจนถึงสร้างแล้วเสร็จใช้เวลาเพียง 10 เดือนเท่านั้น เริ่มเปิดใช้เมื่อวันที่ 1 ตุลาคมปี 1959 เนื่องในโอกาสสาธารณรัฐประชาชนจีนสถาปนาขึ้นครบรอบ 10 ปี ปัจจุบัน เป็นที่จัดการประชุมและที่ทำการของสภาผู้แทนประชาชนแห่งชาติและสภาปรึกษาการเมืองแห่งชาติ และเป็นที่จัดการประชุมของคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีนที่จัดขึ้น 5 ปีละครั้งด้วย นักท่องเที่ยวถ้าอยากชมข้างในของ มหาศาลา ก็ซื้อตั๋วเข้าชมได้ โดยค่าบัตรคือผู้ใหญ่ 30 หยวน และนักเรียน 15 หยวน เวลาเปิดในแต่ละฤดูไม่เหมือนกัน คือเดือนมกราคม กุมภาพันธ์ มีนาคม และธันวาคมเปิดตั้งแต่ 9.00น.-14.00น. เดือนเมษายน พฤษภาคมและมิถุนายนเปิดตั้งแต่ 8.15 น.-15.00น. เดือนกรกฎาคมและสิงหาคมเปิดตั้งแต่ 7.30น.-16.00น. ส่วนเดือนกันยายน ตุลาคมและพฤศจิกายนเปิดตั้งแต่ 8.30น.-15.00น.

พ.หอรำลึกประธานเหมาเป็นอีกที่หนึ่งที่พลาดไม่ได้สำหรับนักท่องเที่ยว อยู่ทางใต้ของจัตุรัสเทียนอันเหมิน สร้างแล้วเสร็จเมื่อวันที่ 24 พฤษภาคม ปี 1977 กินพื้นที่ 57,200 ตารางเมตร โดยมีร่างศพของประธานเหมาตั้งอยู่กลางหอรำลึก ใส่ชุดจงซานสีเทา คลุมด้วยธงพรรคคอมมิวนิสต์จีน ให้เข้าชมฟรี แต่ต้องฝากประเป๋า กล้องถ่ายรูปถ่ายวิดีโอ และสวมหมวกไม่ได้ ในวันเปิดทำการ มีชาวจีนและต่างประเทศทยอยกันเข้าชมไม่ขาดสายทุกวัน ยกเว้นวันจันทร์ซึ่งเป็นวันปิดทำการ เวลาเปิดตั้งแต่ 8.00น.-12.00น. ช่วงบ่ายจะไม่เปิด

ล.สถาปัตยกรรมอีกแห่งหนึ่งที่ต้องเข้าชมคือพิพิธภัณฑ์แห่งชาติจีน ซึ่งอยู่ด้านตะวันออกของจัตุรัสเทียนอันเหมิน เป็นอาคารคู่แฝดกับมหาศาลาประชาชน เป็นพิพิธภัณฑ์อเนกประสงค์ที่แสดงวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์แห่งประชาชาติจีน เดือนกุมภาพันธ์ ปี 2003 พิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์จีนกับพิพิธภัณฑ์ปฏิวัติแห่งชาติจีนรวมกันเป็นพิพิธภัณฑ์แห่งชาติจีน เน้นทั้งประวัติศาสตร์และศิลปกรรม รวมถึงการสะสม การแสดง การวิจัย การศึกษาโบราณวัตถุ และการแลกเปลี่ยนทางวัฒนธรรม โดยมีการเก็บของมีค่าทางวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ไว้กว่า 1,000,000 ชิ้น จากสมัยโบราณ ยุคใกล้จนถึงยุคปัจจุบัน มีห้องแสดง 49 ห้อง แบ่งเป็นสองประเด็นหลักคือ "จีนโบราณ" และ "เส้นทางการเจริญเติบโต" การแสดงเฉพาะด้านศิลปะและการแสดงแลกเปลี่ยนระหว่างประเทศกว่า 10 ประเภท พิพิธภัณฑ์แห่งชาติแสดงวัตถุทางวัฒนธรรมอันสุดยอดของจีน ซึ่งมักพบเห็นในตำราเรียนทางประวัติศาสตร์ วัตถุอันล้ำค่าเหล่านี้แสดงให้เห็นถึงอารยธรรมอันรุ่งโรจน์ของประชาชาติจีนที่สืบทอดมายาวนานกว่า 5,000 ปี

พ. ครับ แนะนำจัตุรัสเทียนอันเหมินอย่างละเอียดกับท่านผู้ฟังแล้ว เรามาดูการตอบคำถามเกี่ยวกับจัตุรัสเทียนอันเหมินทางเวบไซต์เป็นอย่างไร ต้องขอบคุณทุกท่านที่ติดตามรับฟังข้อมูลข่าวสารของซีอาร์ไอภาคภาษาไทย และก็ร่วมกันตอบปัญหาชิงรางวัลของเราด้วย เกี่ยวกับรายการจัตุรัสเทียนอันเหมินครั้งนี้ ก็มีหลายท่านส่งอีเมลตอบคำถามของเรา

ล. ค่ะ คำถามก็คือคุณเคยมาเที่ยวจตุรัสเทียน อันเหมินไหม ถ้าเคย กี่ครั้งแล้ว ถ้าเคยกรุณาเล่าความรู้สึกระหว่างเดินชมจตุรัสนี้ จำได้ไหมว่า เคยมาจัตุรัสเทียนอันเหมินในเดือนไหน สวยไหม และมีอีกคำถามคือธงชาติจีนเป็นอย่างไรและมีความหมายอย่างไรพอจำได้ไหม

พ. ลายท่านส่งอีเมลมาเล่าถึงปนะสบการณ์ไปเที่ยวจัตุรัสเทียนอันเหมินอย่างเช่น yanfang liu ตอบมาเมื่อวันที่ 14 กรกฎาคมที่ผ่านมาว่า เคยไปเที่ยวจตุรัสเทียนอันเหมิน 1 ครั้ง ไปช่วงเดือนตุลาคมตรงกับวันชาติจีน ไม่ได้เปิดให้เข้าชมข้างใน และบอกว่าธงชาติจีนมีพื้นสีแดง มีดาวสีเหลือง 5 ดวง มีดาวดวงใหญ่ 1 ดวง หมายถึงผู้นำแห่งกิจการทั้งปวงและดาวดวงเล็กอีก 4 ดวง หมายถึงประชาชน 4 ชนชั้น และกำลังสำคัญของประเทศ 4 ฝ่าย

ล. และคุณนภา อตมกูลศรี ส่งอีเมลมาบอกว่า ไม่ได้เข้าไปเดินชมจัตุรัสค่ะ เพราะว่าเวลาไม่พอ อยากเห็นการเชิญธงชาติขึ้นสู่ยอดเสาจริงๆ จากการที่เคยได้รับฟังการเล่าแล้ว แต่ไม่เคยไปสัมผัส จัตุรัสใหญ่มาก ธงชาติจีนสีแดง มีดาว ห้าดวง ดวงใหญ่อยู่กลาง ล้อมรอบด้วยดวงเล็ก 4 ดวง ความหมายเคยรับฟังแล้วแต่ลืมไปบ้างค่ะ ไม่แน่ใจอาจจะผิด ดวงใหญ่หมายถึงประเทศจีน ดวงเล็กสี่ดวงหมายถึงประชาชน