ก่อนอื่น ข้าพเจ้าขออ้างอิงคำพังเพยโบราณของวัฒนธรรมตะวันตกมาช่วยอธิบายปัญหานี้ คำพำเพยนี้คือ "เราจะไม่กัดมือที่ส่งอาหารใส่เข้าปากของเรา " ด้านการลงทุน เมื่อนักลงทุนจีนตัดสินใจไปลงทุนในอินโดนีเซีย ก็จะนำซึ่งผลประโยชน์หลายประการ หนึ่งคือ สร้างโอกาสการมีงานทำให้แก่ชาวอินโดนีเซีย สองคือ นักลงทุนเหล่านี้ย่อมนำเทคนิคระดับมืออาชีพมาให้กับอินโดนีเซีย และสามคือ นำเทคโนโลยีทันสมัยเข้ามาด้วย
เอกอัครราชทูตอิมรอน โกตันเห็นว่า การกระชับความร่วมมือกับจีนนั้น มิใช่เพียงทางเลือก แต่เป็นสิ่งจำเป็นยิ่งเขากล่าวว่า
ไม่ว่าในอดีตหรืออนาคต เราก็ควรสรรหาวิธีการต่างๆ เพื่อให้ความสัมพันธ์ฉันมิตรระหว่างประชาชนจีนกับอินโดนีเซียพัฒนาไปอย่างต่อเนื่อง เพราะรัฐบาลอินโดนีเซียมีความเห็นมาโดยตลอดว่า ไม่ว่าในด้านประชาชน การค้า หรือระหว่างรัฐบาล ถ้าไม่มีความร่วมมือ ก็ยากที่จะสร้างบรรยากาศภูมิภาคที่สันติ เจริญรุ่งเรืองและมั่นคง อินโดนีเซียและจีนต่างเป็นประเทศใหญ่ของภูมิภาค ถ้าสองประเทศนี้ไม่ดำเนินความร่วมมือ ก็ยากที่จะบรรลุความมั่นคง สันติภาพ ความปลอดภัยและเจริญรุ่งเรือง ดังนั้น การกระชับความร่วมมือกับจีนนั้น มิใช่เพียงทางเลือก แต่เป็นสิ่งจำเป็นยิ่ง
(Ton/Lin)
