โดรงการรถไฟความเร็วสูงจะเปิดประมูลปี 2014 โดยมีหลายประเทศที่รวมทั้งประเทศจีนด้วยได้เข้าร่วมประมูล ประเทศไทยอยู่ศูนย์กลางเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีบทบาทสำคัญในการเชื่อมโยงด้านคมนาคม

สำหรับภาพรวมขนส่งระบบรางในปัจจุบันของไทยมีระยะทางรวม 4,363 กิโลเมตร โดยร้อยละ 60 ได้ใช้มากกว่า 30 ปี สายรถไฟไทยแบ่งออกเป้น 4 สาย โดยมีกรุงเทพฯ เป็นศูนย์กลางแล้วขยายไปยังภาคเหนือ ภาคอีสาน ภาคตะวันออกและภาคใต้ เนื่องจากอุปกรณ์ที่ใช้นานและสายรถไฟที่พัฒนาค่อนข้างช้า ความเร็วเฉลี่ยของรถไฟไทยอยู่ที่ 60 กิโลเมตรต่อชั่วโมง ยกตัวอย่างเช่น สายกรุงเทพฯ – เชียงใหม่ สองสถานีอยู่ห่างกัน 700 กิโมเมตร แต่ถึงแม้โดยสารรถไฟที่เร็วที่สุด ก็ต้องใช้ 12 ชั่วโมง

รัฐบาลไทยได้อนุมัติญัตติว่าด้วยโครงการพัฒนารถไฟและรถไฟความเร็วสูงของกระทรวงคมนาคม โดยรัฐบาลไทยจะทุ่มเท 2 ล้านล้านบาท สร้างสิ่งอำนวยความสะดวกด้านพื้นฐานทางบก ทางทะเลและทางอากาศ และสร้างรถไฟความเร็วสูง 4 สาย โดยเชื่อมโยงกรุงเทพกับเชียงใหม่ นครศรีธรรมราช หัวหินและพัทยา จนทะลุลาวและมาเลเซีย

เมื่อเดือนตุลาคมปีนี้ บริษัทรถไฟจีนได้จัด "นิทรรศการรถไฟความเร็วสูงจีน" ที่สถานีมักกะสันกรุงเทพฯ เป็นระยะเวลาหนึ่งเดือน ได้แนะนำเทคโนโลยีทันสมัยและผลสำเร็วของจีนแก่ประชาชนไทย อันเป็นการบ่งบอกว่า รถไฟความเร็วสูงของจีนไม่เพียงแต่ได้รับการยกย่องจากรัฐบาลไทยหากยังหยั่งรากเข้าสู่หัวใจในหมู่ประชาชนไทย และแสดงว่า รถไฟความเร็วจีนพร้อมที่จะบุกตลาดไทยแล้ว

ตังแต่เดือนเมษายนปี 2012 รัฐบาลจีน-ไทยก็ได้ลงนามบันทึกช่วยจำว่าด้วยความร่วมมือด้านการพัฒนารถไฟความเร็ว โดยทั้งสองประเทศได้จัดตั้งคณะกรรมการร่วมกัน หารือและแลกเปลี่ยนความคิดเห็นเกี่ยวกับรถไฟความเร็วสูง ในขณะเดียวกัน จีนยังดำเนินโครงการฝึกอบรมบุคลากรด้านรถไฟความเร็วสูงไทย ปัจจุบัน หลักสูตรเฟสที่สองได้จบการศึกษาแล้ว นอกจากนี้ จีน-ไทยได้ร่วมมือเสร็จสิ้นผลการวิจัยทางรถไฟกรุงเทพฯ-เชียงใหม่ด้วย

วันที่ 29 ตุลาคมที่ผ่านมา ดร.จุฬา สุขมานพ ผู้อำนวยการสำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจรเปิดเผยว่า รัฐบาลไทยจะนำร่องเปิดประมูลคัดเลือกระบบรถไฟความเร็วสูงในปี 2014 ตามแผนการลงทุนในโครงการ 2 ล้านล้านบาทของรัฐบาล ความคืบหน้าล่าสุดก็เริ่มเป็นรูปเป็นร่าง เมื่อผู้ผลิตระบบรถไฟฟ้าหลายราย ไม่ว่าจะเป็นฝรั่งเศส สเปน เยอรมนี เกาหลี แคนาดา ออสเตรเลีย และจีน ฯลฯ แสดงความสนใจเป็นพิเศษที่จะเข้ามาลงทุนโดยเฉพาะเทคโนโลยีระบบรถไฟฟ้า โดยผู้รับผิดชอบบริษัทซีเมนส์กล่าวว่า บริษัทซีเมนส์มีประสบการณ์สูงในการสร้างสัญญาณระบบรถไฟ ส่วนนายเจมส์ ไวส์ เอกอัครราชทูตออสเตรเลียประจำประเทศไทยกล่าวว่า ออสเตรเลียสามารถใช้นวัตกรรมในการก่อสร้างตลอดจนการดูแลรักษาเพื่อความประหยัดและปลอดภัย

ถึงแม้บริษัทจีนบุกตลาดรถไฟความเร็วสูงไทยเผชิญกับการแข่งขันอย่างดุเดือด แต่ก็มีข้อได้เปรียบพิเศษของตน ประกาณที่หนึ่งก็คือได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาลจีน เดือนตุลาคมปีนี้ ขณะที่นายหลี่ เค่อเฉียง นายกรัฐมนตรีจีนเยือนไทย ก็เคยประชาสัมพันธ์รถไฟความเร็วสูงจีน นอกจากนี้ รัฐบาลจีน-ไทยก็ได้ลงนามสัญญาที่เกี่ยวข้อง ตกลงดำเนินนโยบาย "ข้าวแลกรถไฟ" ประการที่สองคือ เวลางานสร้างรถไฟความเร็วสูงของจีนเหมาะสมและต้นทุนต่ำ เทคโนโลยีทันสมัย นอกจากนี้ จีนมีประสบการณ์ในการสร้างและแล่นรถไฟในเขตอบอ้าวแถบใกล้โซนร้อน รถไฟความเร็วสูงรอบตะวันออกของมณฑลไหหลำก็มีอากาศและลักษณะภูมิประเทศคล้ายคลึงกับจังหวัดเชียงใหม่ของประเทศไทย

(Cui)