เมื่อเร็วๆนี้ หลังจากหน่วยงานบริหารการคมนาคมกรุงปักกิ่งเผยว่า กำลังวิจัยและพิจารณามาตรการเกี่ยวกับการเก็บค่าธรรมเนียมรถติด ทำให้ผู้ที่อยู่ในปักกิ่งวิพากษ์วิจารณ์กันอย่างกว้างขวาง นอกจากการกำหนดมาตรการดังกล่าวมีหลักฐานทางกฎหมายหรือไม่ เรื่องที่ทุกสนใจอีกเรื่องหนึ่งคือ ควรเก็บค่าธรรมเนียมอย่างไร?
ทางการปักกิ่งเคยจัดการประชุมเพื่ออภิปรายมาตรการที่เป็นรูปธรรมเกี่ยวกับการเก็บค่าธรรมเนียมรถติด โดยสรุปแล้ว ผู้เชี่ยวชาญและนักวิชาการที่ร่วมประชุมได้เสนอมาตรการ 3 อย่างให้เลือก 1. การเก็บค่าธรรมเนียมรถติดทั้งเมือง 2. กำหนดเขตที่เก็บค่าธรรมเนียมรถติดบางเขตและให้ค่าชดเชยการคมนาคมแก่ผู้คนที่อาศัยในเขตเหล่านี้ 3. กำหนดเขตที่เก็บค่าธรรมเนียมรถติดจำนวนหนึ่ง ส่วนพลเมืองประจำในเขตเหล่านี้ไม่ต้องเสียค่าธรรมเนียมดังกล่าว
แต่ข้อเสนอเหล่านี้ต่างมีข้อบกพร่องที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ การเก็บค่าธรรมเนียมจากทุกคนนั้นไม่ยุติธรรมแน่ เพราะคนที่ไม่มีรถส่วนตัวและไม่ขับรถก็มีมากมาย ส่วนอีกสองประการก็มีปัญหาอย่างชัดเจนว่า การกำหนดบริเวณและช่วงเวลาที่เก็บค่าธรรมเนียมตามมาตฐานอย่างไร
เมื่อพิจารณาถึงปัญหาดังกล่าว ผู้เชี่ยวชาญบางคนได้กล่าวถึงประสบการณ์ของสิงคโปร์ซึ่งนับว่ามีผลสำเร็จ หลังจากสิงคโปร์ประกาศใช้นโยบายเก็บค่าธรรมเนียมรถติด เขตที่เก็บค่าธรรมเนียมดังกล่าวในเมืองมีรถวิ่งน้อยลงอย่างเห็นได้ชัด แต่เมืองใหญ่พิเศษอย่างปักกิ่งหรือเซี่ยงไฮ้ของจีน จะสำเร็จเช่นเดียวกับสิงคโปร์หรือไม่ ยังเป็นสิ่งที่ไม่แน่นอน
ศาสตราจารย์เจ้า เจียนคณะบริหารเศรษฐกิจ มหาวิทยาลัยการคมนาคมปักกิ่งก็ได้ตั้งข้อสังเกตว่า การที่สิงคโปร์ได้รับความสำเร็จจากการเก็บค่าธรรมเนียมรถติด เพราะว่าตัวเมืองมีพื้นที่ไม่กว้างใหญ่ การเก็บค่าธรรมเนียมในบริเวณ 6 ตารางกิโลเมตรนนั้น เป็นเรื่องที่ปฏิบัติกันได้ง่าย แต่ปัญหารถติดของกรุงปักกิ่งในปัจจุบันเป็นปัญหาทั้งเมือง ซึ่งไม่เพียงปรากฏอยู่ในกลางเมืองเท่านั้น จึงยากที่จะกำหนดเขตและช่วงเวลาที่เก็บค่ารถติด
สำหรับประเด็นที่ควรเก็บค่าธรรมเนียมรถติดเท่าไร ใช้มาตฐานอย่างไร ก็มีความขัดแย้งไม่น้อย หากเก็บตามครั้ง บางคนต้องเข้าออกเขตที่เก็บค่าธรรมเนียมหลายครั้งในวันเดียวกัน ต้องเจอปัญหาเสียค่าธรรมเนียมครั้งแล้วครั้งเล่า ผู้รับผิดชอบในคณะกรรมการบริหารการคมนาคมกรุงปักกิ่งเคยเผยว่า ปักกิ่งอาจจะกำหนดบริเวณเขตตามสภาพการจราจร โดยพิจารณาจากดัชนีจราจรติดขัดและดัชนีมลพิษภายในเขตเป็นสำคัญ เพื่อกำหนดมาตฐานและช่วงเวลาการเก็บค่าธรรมเนียมรถติดของแต่ละเขต
นายต้วน หลี่เหริน รองอธิบดีกรมการบริหารการคมนาคมปักกิ่งก็เห็นว่า การเก็บค่าธรรมเนียมดังกล่าวควรพิจารณาทั้งความหนักหนาสาหัสของรถติดและจำนวนรถยนต์ในเขตตามช่วงเวลาที่ต่างกัน และควรประยุกต์ใช้เทคโนโลยีเครือข่ายอย่างเต็มที่ บวกกับประสบการณ์ของสิงคโปร์ด้วย น่าจะทำให้ปัญหารถติดผ่อนคลายได้
สำหรับมาตรฐานการเก็บค่าธรรมเนียมที่เป็นรูปธรรม นายโต่ง เอี้ยน นักวิจัยสถาบันวิจัยการคมนาคมขนส่งคณะกรรมการการพัฒนาและการปฏิรูปกรุงปักกิ่งระบุว่า หากกำหนดมาตรฐานการเก็บค่าธรรมเนียมในระดับต่ำเกินไป อาจจะไม่มีผลต่อการแก้ปัญหารถติด กลับยังคงเพิ่มต้นทุนการดำเนินนโยบายใหม่โดยไร้ประโยชน์ แต่ถ้ากำหนดมาตรฐานสูงเกิน ก็ต้องพบแรงกดดันจากเสียงคัดค้านของประชาชนมากมาย
