ความลี้ลับของเทียนถาน

1.ทำไมไม่สร้างบนแนวเส้นแกนเมืองของปักกิ่ง

เป็นที่ทราบกันโดยทั่วไปว่า กรุงปักกิ่งมีเส้นตรงที่เริ่มจากประตูหย่งติ้งในทางทิศใต้ขึ้นเหนือถึงหอระฆัง ทะลุผ่านสิ่งก่อสร้างสำคัญๆ ของกรุงปักกิ่ง รวมถึงประตูเจิ้งหยาง พระตำหนักใหญ่ 3 ตำหนักในพระราชวังโบราณ และภูเขาจิ่งซาน ซึ่ง "เหลียง ซูเฉิง" นักสถาปนิกที่มีชื่อเสียงของจีนยกย่องว่า เส้นแกนเมืองแนวเหนือใต้ระยะทาง 8 กิโลเมตรนี้ "เป็นเส้นแกนเมืองที่ยาวที่สุดและยิ่งใหญ่ที่สุดในโลก" ดังนั้น หลายคนจึงสงสัยว่า ทำไมเทียนถานจึงตั้งเบนไปทางตะวันออก ไม่อยู่ในแนวเส้นแกนกลางนี้?

เหตุผลก็คือ ในกรุงปักกิ่ง ไม่เพียงมีหอบูชาฟ้า ยังมีหอบูชาดิน พระอาทิตย์และพระจันทร์ด้วย ที่ตั้งหอบูชาฟ้าเบนไปทางตะวันออก ก็เพราะว่า พระอาทิตย์ขึ้นจากทิศทางตะวันออกนั่นเอง เพื่อแสดงความเคารพนับถือต่อพระอาทิตย์และสวรรค์

2.ทำไมรอบตำหนักฉีเหนียนเตี้ยนเป็นประตูหมด?

ตำหนักฉีเหนียนเตี้ยนเป็นสิ่งก่อสร้างที่สำคัญที่สุดของเทียนถาน หลังคาเป็นทรงกลมหมายความถึงท้องฟ้าที่โค้ง กระเบื้องเป็นสีน้ำเงิน เป็นสัญลักษณ์ของฟ้า ส่วนภายในมีลักษณะพิเศษ คือ สร้างเป็นอาคารไม้ทรงกระบอกสูง 40 เมตร ซ้อนกันขึ้นไป 3 ชั้น มีเสารองรับน้ำหนักทั้งหมดรวม 28 ต้น โดยเสาวงชั้นในสุด เป็นเสาหลักมีขนาดใหญ่ 4 ต้น เรียกว่า "เสาหลงจิ่ง" แปลว่าเสาบ่อมังกร เป็นตัวแทนหมายถึงแต่ละปีมี 4 ฤดูกาล

ถัดออกมาวงกลาง มีเสาอีก 12 ต้น เรียกว่า "เสาจิน" แปลว่าเสาทอง หมายถึงแต่ละปีมี 12 เดือน ส่วนวงชั้นนอกสุดมีเสาอีก 12 ต้น เรียกว่า "เสาเหยียน" แปลว่าเสาชายคาบ้าน แทนความหมายของ 12 ยามในหนึ่งวันตามหน่วยการนับเวลาแบบโบราณของจีน ซึ่งเสา 2 วงนอกที่มีจำนวนรวมกัน 24 ต้นนี้ แทนความหมายถึงการแบ่งเป็น 24 ฤดูกาลตามจันทรคติของจีนด้วย โดยจำนวนเสารวมทั้งหมด 28 ต้น ยังแฝงความหมายถึง 28 ราศีตามดาราศาสตร์ของจีนในสมัยโบราณด้วย การสร้างตำหนักเช่นนี้ ทำให้ไม่ว่ามองดูตำหนักจากมุมใด ก็จะมีรูปทรงแบบเดียวกัน

3.ทำไมไม่สร้างตำหนักบนแท่นบวงสรวงฟ้าหรือหยวนชิวถาน?

แท่นบวงสรวงฟ้าหรือหยวนชิวถาน เป็นสถานที่ที่จักรพรรดิทรงนำขุนนางนับพันคนประกอบพิธีบวงสรวงสวรรค์ ในวัน "ตงจื้อ" หรือวันย่างเข้าฤดูหนาว ที่แม้ต้องประกอบพิธีในหน้าหนาว แต่จักรพรรดิก็ต้องประทับกลางแจ้งตั้งแต่เช้าตรู่ เพื่อแสดงถึงความตั้งใจจริงที่มีต่อการกราบไหว้บูชาฟ้า และเพื่อให้ใกล้ชิดกับฟ้ามากที่สุด

โดยแท่นหยวนชิวถานสูง 5 เมตร แบ่งเป็น 3 ชั้น แต่ละชั้นมีบันได 9 ขั้น ล้อมรอบด้วยรั้วหินหยกขาว แกะสลักเป็นลวดลายเมฆและมังกร ที่น่าสนใจคือ ก้อนหินที่ปูเป็นพื้นแท่นบูชานี้ จะมีจำนวนทบเป็นเท่าตัวของเลข 9 เพราะชาวจีนถือว่าเลข 9 เป็นเลขใหญ่ที่สุด เป็นเลขแห่งฟ้า เช่น วงในใจกลางแท่นใช้หิน 9 ก้อนปู รอบที่ 2 ก็จะเป็น 18 ก้อน ซึ่งสมัยราชวงศ์หมิงและชิง ก่อนจะประกอบพิธี จักรพรรดิจะต้องเสด็จไปถึงเทียนถานล่วงหน้า 3 วัน เสวยพระกระยาหารเจ และสรงน้ำหอม เพื่อสักการะบูชาสรรค์