อุปรากรจีน

ละครโบราณของจีนมีประวัติความเป็นมาช้านาน ละครในแต่ละท้องถิ่นของจีนต่างมีวิวัฒนาการของตนและค่อยๆ หล่อหลอมกลายเป็นละครที่มีลักษณะเฉพาะรวมกว่า 360 ชนิด ในจำนวนนี้อุปรากรจีนหรืองิ้ว(จิงจี้ว์) นับว่าเป็นศิลปะการละครที่โดดเด่นและมีบทบาทมากที่สุด จนได้รับการขนานนามให้เป็นหนึ่งในสี่สุดยอดมรดกทางวัฒนธรรมของจีน

 

อุปรากรจีนมีกำเนิดมา 200 ปีแล้ว มีอยู่ช่วงหนึ่งเรียกชื่อว่า "ผิงจี้ว์" และ "กั๋วจี้ว์" ในระหว่างการพัฒนาอุปรากรจีน ได้มีการรับเอาชื่อของละครบางส่วน ท่วงทำนองเพลงและวิธีการแสดงจากละครคุนฉี่ว์และละครฉินเชียง ทั้งยังมีการซึมซับเอาท่วงทำนองของเพลงพื้นเมืองจำนวนหนึ่งไว้ หลอมรวมเป็นรูปแบบศิลปะและระบบการแสดงที่ค่อนข้างสมบูรณ์แบบ

 

ศิลปะการแสดงบนเวทีของอุปรากรจีนมีแบบแผนที่เป็นมาตรฐาน ทั้งเสียงร้อง ท่วงทำนองเพลง เครื่องดนตรี การแสดง การแต่งหน้าและหน้ากากของตัวละครล้วนแล้วแต่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ตัวละครในการแสดงอุปรากรจีนเรียกว่า "หังตั้ง" หรือ "เจวี๋ยเซ่อ" โดยแบ่งออกเป็นตัวละครในบทบาทต่างๆ ได้แก่ เซิง ตั้น จิ้ง มั่วและโฉ่ว "เซิง" คือตัวละครชาย "ตั้น" คือตัวละครหญิง "จิ้ง" คือตัวละครที่ใบหน้ามีลวดลาย "มั่ว" คือตัวละครสมทบที่เป็นชายวัยกลางคน ส่วน "โฉ่ว" คือตัวตลกที่มีนิสัยสนุกสนานร่าเริง

 

ตลอดประวัติศาสตร์การพัฒนาของอุปรากรจีน ได้มีศิลปินนักแสดงที่มีชื่อเสียงเกิดขึ้นมากหน้าหลายตา หนึ่งในจำนวนนั้นคือ เหมย หลานฟาง ปรมาจารย์แห่งวงการอุปรากรจีน เหมย หลานฟางได้รับยกย่องให้เป็น "นักแสดงผู้ยิ่งใหญ่ ผู้เป็นรูปอวตารแห่งความงาม" เขาเป็นผู้สร้างสรรค์ศิลปะการแสดง "แนวเหมย" (เหมยไพ่) ซึ่งมีชื่อเสียงทั้งในจีนและต่างประเทศ จนมีการยกย่องให้ศิลปะการละครของจีนซึ่งมีศิลปะการแสดงแนวเหมยเป็นตัวแทน ศิลปะการละครของStanislavsky ชาวโซเวียต และศิลปะการละครของ Brecht ชาวเยอรมนีเป็นแบบแผนศิลปะการละครที่ยิ่งใหญ่ทั้งสามของโลก

 

เครื่องดนตรีโบราณของจีน่

ดนตรีจีนผ่านการบ่มเพาะและสร้างสรรค์มาเป็นเวลาช้านาน ชาวจีนประดิษฐ์เครื่องดนตรีอันมีเอกลักษณ์เฉพาะชนชาติขึ้นเป็นจำนวนมาก ปัจจุบันเครื่องดนตรีพื้นเมืองของจีนที่ใช้บรรเลงกันอย่างแพร่หลายมีมากกว่า 400 ชนิด โดยสามารถแบ่งออกเป็น 4 ประเภทหลัก ได้แก่ เครื่องเป่า เครื่องดีด เครื่องสี และเครื่องตี

 

ประเภทที่ 1 เครื่องเป่า

เครื่องดนตรีประเภทเครื่องเป่าของจีนมีเกือบหนึ่งร้อยชนิด แบ่งออกเป็น 3 ประเภทตามลักษณะที่ต่างกันคือ เครื่องเป่าที่มีลิ้น เครื่องเป่าที่ไม่มีลิ้นและเครื่องเป่าที่มีเสียงเกิดจากลิ้นและเลา เครื่องเป่าที่สำคัญได้แก่ ปี่ ขลุ่ย สั่วน่า ก่วนและเซิง เป็นต้น

 

ประเภทที่ 2 เครื่องดีด

เครื่องดนตรีประเภทดีดของจีนแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ เครื่องดีดแนวขวาง เช่น พิณ เซ่อ เจิง และเครื่องดีดแนวตั้ง เช่น หร่วน ผีผา เย่ว์ฉิน หลิ่วฉิน ซานเสียน เป็นต้น

 

ประเภทที่ 3 เครื่องสี

เครื่องดนตรีประเภทสีของจีนเกิดหลังเครื่องเป่า เครื่องดีดและเครื่องตี เครื่องสีประเภทหลักของจีนคือหูฉิน เครื่องสีประเภทต่างๆ ของจีนในปัจจุบันต่างพัฒนามาจากหูฉิน ไม่ว่าจะเป็น เอ้อร์หู เกาหู จงหู ต้าถ่ง ซื่อหู ตีหู เก๋อหู จิงหู จิงเอ้อร์หู ป่านหู จุ้ยฉินและจุ้ยหู เป็นต้น

 

ประเภทที่ 4 เครื่องตี

ในบรรดาเครื่องดนตรีประเภทตีของจีน เปียนจง เปียนชิ่ง ฟางเสี่ยงและอวิ๋นหลัวเป็นเครื่องตีที่สามารถบรรเลงให้เป็นท่วงทำนองได้ ส่วนเครื่องตีชนิดอื่นส่วนใหญ่จะเป็นเครื่องให้จังหวะหรือเครื่องดนตรีประกอบเพื่อเพิ่มสีสันเท่านั้น เครื่องตีให้จังหวะที่สำคัญได้แก่ กลอง ฆ้อง หนาวปั๋วและป่านปัง เป็นต้น

 

เครื่องดนตรีประเภทต่างๆ ที่กล่าวข้างต้นมักใช้บรรเลงร่วมกัน กลายเป็นดนตรีพื้นเมืองจีนอันไพเราะเสนาะหูู