คนจีนเตือนเสมอว่า หน้าหนาวพยามยามทำให้ร่างกายอบอุ่นทั้งจากเสื้อผ้า อาหารการกิน จิบน้ำอุ่น ๆตลอดอย่าให้ร่างกายขาดน้ำ เพราะเมืองทางเหนืออย่างปักกิ่งอากาศแห้งมาก ช่วงที่หนาวจัดต้องเพิ่มความชื้นในอากาศด้วยการตักน้ำใส่ภาชนะกะละมัง ถังชาม แก้วแล้วแต่สะดวก วางไว้หลาย ๆ จุดในบ้านช่วยได้ อีกอย่างที่เขาเตือนนัก

เตือนหนาคือข้อเข่าควรให้อบอุ่นตลอดเวลาอย่าให้ความเย็นเข้าไปในข้อเข่าได้ ไม่งั้นจะปวดทรมานมาก เคร่งครัดปฏิบัติตามอย่างจริงจังแล้วก็ไม่เคยมีปัญหา จนกระทั่งช่วงกว่าเดือนมานี้ มีความรู้สึกอว่า อากาศในบ้านร้อน ก็เลยไม่พึ่งปลอกคลุมเขา มาทำงานก็ใช้บ้างไม่ใช้บ้าง จนกระทั่งสักเดือนที่ผ่านมา เริ่มมีอาการปวดเข่า ปวดขา และอาการปวดเพิ่มมากขึ้น จนเข่าซ้ายเหยียดตรงไม่ได้ จากที่คิดว่าจะใช้ยาทาเลี่ยงยากิน กลายเป็นต้องตัดสินใจไปหาหมอที่โรงพยาบาล บ่ายวันศุกร์คุณไต้พาไปโรงพยาบาลตา(Eye Hospital)ใกล้ ๆ ที่ทำงาน ซึ่งที่นี่แม้ชื่อโรงพยาบาลตาแต่ไม่ได้รักษาโรคตาอย่างเดียว รักษาโรคทั่วไปด้วย โรงพยาบาลแห่งนี้สะอาดสะอ้าน พบหมอกระดูกพอพูดคุยถามไถ่อาการ หมอสั่งถ่ายเอ็กซ์เรย์บริเวณข้อเข่า เขาถ่ายทั้งด้านตรงและด้านข้าง พอเห็นฟิล์มหมอก็บอกให้เราสบายใจว่าเอ็นอักเสบอย่างแรงจากการที่มีลมเย็นเข้าไปและเดินมาก ซึ่งก็จริงเพราะตลอดช่วงสามสัปดาห์มานี้เดินตลอด วันละหลายชั่วโมง เดินหนักจริง ๆ ถามว่าทำาอย่างไรถึงจะหายปวด และเข่าที่งอจะตรงเป็นปกติได้ไหม บอบอกว่า ต้องฉีดยาเข้าเอ็น 3 ครั้ง สัปดาห์ละครั้ง อาการปวดจะค่อย ๆ หายไปเมื่อหายเข่าก็จะเป็นปกติ หมอห้ามไปนวดเด็ดขาด ยิ่งนวดจะยิงทำให้อักเสบและเจ็บกันไปใหญ่นี่เป็นการรักษาตามหลักแพทย์แผนปัจจุบัน อยากหายก็อยากหายแต่ก็กลัวการฉีดยาเข้าเส้นเป็นบ้า เพื่อนที่พาไปเหมือนรู้ใจว่าเรากลัว บอกว่าไม่เป็นไรอย่าเพิ่งฉีดยา วันนี้เราจะพบหมอแค่นี้ก่อน พรุ่งนี้พอดีเพื่อนอีกคนจะไปหาหมอที่โรงพยาบาลเฟิงเซิ่ง ซึ่งเป็นโรงพยาบาลที่เชี่ยวชาญเรื่องกระดูกและข้อ เขาแนะนำให้เราไปพร้อมทั้งนำฟิล์มเอ็กเรย์ไปด้วย

โรงพยาบาลเฟิงเซิ่ง

สิบโมงเช้าวันเสาร์เราออกจากบ้าน โดยคุณหานซีรองผู้อำนวยการภาคภาษาไทย ซีอาร์ไอและสามีมารับ ไปถึงโรงพยาบาลเฟิงเซิ่งเกือบ 11 โมง ทำบัตรและเจ้าหน้าที่นัดให้มาพบหมอตอนสามโมงเย็น สังเกตดูว่าแม้เป็นวันเสาร์คนไข้ก็มาหาหมอกันคึกคัก พอถามจึงรู้ว่าวันเสาร์อาทิตย์โรงพยาบาลและธนาคารในจีนเปิดบริการตามปกติ ไม่ได้ถือว่าเป็นวันหยุด

ดูจากข้อมูลที่เขาประกาศไว้ โรงพยาบาลเฟิงเซิ่งมีหมอที่เชี่ยวชาญเรื่องกระดูกและข้อ จำนวน 34 คน ส่วนใหญ่เป็นบุรุษ มีหมอที่เป็นสตรีเพียง 4 คนเท่านั้น

บ่ายสองกว่า ๆ เราได้คิวพบหมอ หมอดูฟิล์ม ถามอาการแล้วสั่งยา(ช่วงนี้ห้ามรับประทานอาหารทะเลและอาหารที่มีรสเผ็ด) ระหว่างการตรวจ หมอให้ยกขาซ้ายวางบนเก้าอี้แล้วหมอใช้มือนวดเบา ๆ บริเวณหัวเข่าประมาณ 10 นาที แล้วใช้ปากกาขีดที่เหนือเข่าและใต้เข่าห่างกันสักคืบเห็นจะได้ ขณะนั้นดิฉันไม่เข้าใจ ว่าขีดทำไม แต่เมื่อลุกขึ้นรู้สึกว่าอาการปวดเพลาลง ออกจากห้องหมอก็เห็นอีกห้องเยื้อง ๆ กัน มีคนไข้ยาวดูจากป้ายหน้าห้องเขาบอกว่าเป็นห้องทายา สามีของเพื่อนมาเข้าคิวไว้ให้ ใช่แล้วดิฉันต้องเข้คิวทายาด้วย ตอนนี้เริ่มเข้าใจว่าทำไมหมอจึงใช้ปากกาขีดเส้นทำสัญลักษณ์ เข้าไปในห้องทายามีพยาบาลนั่งอยู่สองคน แต่ละคนจะเชี่ยวชาญมาก บอกให้เรานั่งเก้าอี้แล้วเหยียดเท้าไปพาดเหล็กใต้เก้าอี้ตัวที่เธอนั่ง เธอใช้แปรงเหมือนแปรงทาสีป้ายยาซึ่งเป็นยาจีนที่อยากเรียกว่าเป็นกอเอี๊ยะสด สีออกส้มอมน้ำตาลเหมือนใส้สังขยาที่ทาขนมปัง เธอป้ายลงบนผิวหนังบริเวณเข่าด้วยความรวดเร็วพร้อมพันด้วยผ้าก็อซ แผ่นสำลีอัดขนาดใหญ่ และผ้าก๊อซอีกหลายชั้นก่อนตรึงด้วยสก็อตเทป ใช้เวลาไม่ถึง 5 นาที บ่งบอกให้รู้ว่าชำนาญมาก พร้อมกำชับว่าอย่าให้เปียกน้ำ ถ้ามีอาการคันแปลว่าแพ้ยาให้เอาออก แต่ถ้าไม่มีอาการอีกสองวันค่อยเอาออก

ยาที่ให้ทั้งหมดเป็นยาจีน ซึ่งบรรจุอยู่ในแคปซูล ปิดผนึกเรียบร้อย เพื่อให้ง่ายแก่การใช้และการเก็บรักษาให้คุณภาพของยายังคงเดิม ดิฉันได้ยามา 3 ชนิด ผ่านมา 2 วัน อาการปวดดีขึ้น หมดนัดให้ไปหาอีกครั้งในวันอังคาร การรับประทานยาจีนครั้งละ14 เม็ดไม่ได้ยากอย่างที่คิด แถมอาการปวดก็ดีขึ้น หมอที่โรงพยาบาลนี้ไม่แนะนำให้ฉีดยา ย้ำว่าแค่เพียงกินยาและทายาหรือพอกยาก็หายแล้ว แน่นอน เรื่องค่ารักษาคงเป็นประเด็นที่เรามักถามกัน วันนั้นจ่ายค่ารักษาไปประมาณ 2,000 บาท ถือว่าคุ้มค่าได้ยามาเยอะทีเดียว และอาการปวดก็ค่อย ๆ ดีขึ้นมาก ภายใต้การปฏิบัติตามคำแนะนำ อย่าเดินมาก

การรักษาพยาบาลในจีนมีเอกลักษณ์สองสามอย่างที่ชัดเจน หนึ่งคือสมุดบันทึกประวัติการรักษาพยาบาลทางโรงพยาบาลจะมอบให้คนไข้นำกลับบ้าน ครั้งต่อไปที่จะไปหาหมอไม่ว่าจะเป็นโรงพยาบาลเดิมหรือโรงพยาบาลใหม่ก็นำสมุดเล่มนี้ไปใช้ต่อได้เลย หมอจะรู้ประวัติการรักาาพยาบาลของคนไข้ได้จากสมุดเล่มนี้ สองคือยาที่ใช้ในโรงพยาบาลจะมีทั้งยาแผนปัจจุบันและยาจีน คนส่วนใหญ่ยังนิยมใช้ยาจีน ซึ่งมีการผลิตและใช้บรรจุภัณฑ์ที่ง่ายแก่การใช้และการพกพา สามคืออาการที่เรามักบอกว่าไม่สบาย เป็นไข้หวัด หมอจีนจะบอกว่านี่คืออาการร้อนในแนะนำให้ดื่มน้ำ รับประทานผลไม้หรืออาหารที่ให้น้ำและความเย็นกับร่างกายและพักผ่อนมาก ๆ และท้ายสุดคือครัวเรือนส่วนใหญ่ในจีนจะมีปรอทวัดไข้ไว้ประจำบ้าน เกิดอาการขึ้นมาก็จัดการวัดได้เลยว่าตอนนี้มีไข้หรือไม่ ไม่ใช้ยาพร่ำเพื่อ ใช้เมื่อจำเป็นจริง ๆ

ลมเย็นเข้าข้อก็ปวด ทำให้นึกถึงที่บ้านเรายิ่งร้อนยิ่งเปิดแอร์เย็นฉ่ำ เข่าข้อไม่มีที่คลุม เลยไม่รู้ว่าที่ปวดข้อปวดเข่ากันน่ะ จากเหตุที่ความเย็นเข้าข้อด้วยรึเปล่า เห็นไหมเย็นไปก็ใช่ว่าจะดี.