อีกหนึ่งตัวเลือกสำหรับการเดินทางในมหานครปักกิ่ง นอกจากรถเมล์และรถไฟใต้ดินแล้ว ล่าสุดกำลังเป็นที่นิยมเลยครับกับ "จักรยาน" พูดตรง ๆ คือก่อนหน้านี้ผมไม่ได้สนใจถึงขั้นจะหยิบเรื่องนี้มาเขียนเสียด้วยซ้ำ เพราะเห็นว่าน่าจะเป็นกระแสความนิยมของประชาชนเพียงชั่วครู่ ทว่าเวลาผ่านมานานหลายเดือน ภาพของมวลมหาจักรยานไม่ว่าจะบนท้องถนนหรือตามสถานีขนส่งต่าง ๆ กลับเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ อย่างมีนัยสำคัญ ซึ่งก็มารู้ทีหลังว่าหลาย ๆ บริษัทผู้ให้บริการเช่าจักรยานเหล่านี้ต่างได้รับการสนับสนุนจากภาครัฐ ด้วยเห็นว่ามีส่วนบรรเทาปัญหาหมอกควันและถือเป็นการดำเนินตามนโยบายเศรษฐกิจแบ่งปันไปในตัว ประกอบกับความสงสัยด้วยว่าทำไมพักนี้คนจีนต้องยกมือถือขึ้นมาถ่ายจักรยานด้วย พอถึงบางอ้อก็เลยตัดสินใจเขียนเรื่องนี้มาเล่าสู่กันฟังเผื่อจะได้จุดประกายสตาร์ทอัพไทยหลาย ๆ คนไปด้วยเลย

Mobike, Dingding, Ofo, Bluegogo และ Changxing ต่างเป็นชื่อบริษัทผู้ให้บริการเช่าจักรยานรายใหญ่ทั่วประเทศจีนครับ แต่ละเจ้าก็มีเงื่อนไขการบริการที่แตกต่างกันไป แต่หมัดเด็ดที่จูงใจให้ชาวจีนฮิตปั่น ๆ จักรยานไป ปั่น ๆ จักรยานกันบ้านแตกก็เพราะค่าเช่าที่ถูกแสนถูก บางเจ้าเริ่มต้นที่ชั่วโมงละ 5 สตางค์เท่านั้น (Changxing)

สำหรับการสมัครใช้บริการนั้น เพียงแค่มีชื่อบัญชีในวีแชทที่ผูกกับบัตรเงินสดและมีมือถือที่มีประสิทธิภาพพอจะอ่าน QR Code สักเครื่อง การยืนรอสายรถเมล์หรือการเบียดเสียดกับผู้คนในรถไฟใต้ดินก็จะไม่เป็นปัญหาอีกต่อไป แต่ในทางกลับกันกับนักท่องเที่ยวต่างชาติแล้ว การจะใช้บริการเช่าจักรยานนั้นอาจไม่ใช่เรื่องง่ายสักเท่าไหร่นัก เนื่องจากเงื่อนไขที่เพิ่งกล่าวไปในข้างต้น แต่ผมเชื่อว่าในอนาคตอันใกล้ คงต้องมีใครเริ่มให้บริการที่มันสากลกว่านี้อย่างแน่นอนครับ

กลับเข้าสู่ข้อดีอื่น ๆ ของการเช่าจักรยานกันต่อ นอกจากราคาที่เอาชนะทุกพาหนะคมนาคมทางบกแล้ว วิธีใช้งานก็ง่ายแสนง่ายครับ ผมขอยกตัวอย่างการใช้บริการของเจ้าที่ดังที่สุดและมีจำนวนจักรยานให้บริการในตลาดมากที่สุดในขณะนี้นั่นก็คือ Mobike หลักการใช้งานก็เพียงดาวน์โหลดแอพพลิเคชั่นลงบนมือถือ กรอกเบอร์โทรศัพท์และหมายเลขบัตรประชาชนหรือในกรณีเป็นชาวต่างชาติก็ใส่เป็นหมายเลขพาสปอร์ตเท่านี้จริง ๆ ครับ แต่ทีนี้ทุก ๆ การเช่าไม่ว่าจะเป็นสินค้าใด ก็ต้องมีการวางเงินมัดจำถูกไหมครับ จักรยานเหล่านี้ก็ต้องมีการจ่ายค่า Deposit ไว้เช่นกัน ซึ่งแต่ละเจ้าก็จะเก็บค่ามัดจำรถต่างกันไป ของ Mobike จะแพงหน่อยอยู่ที่ 299 หยวน เก็บถูก ๆ ก็มีเช่นของ Bluegogo และ Ofo ที่เก็บที่ 99 หยวน ซึ่งตัวเลขเงินประกันจริง ๆ ก็พอบอกได้คร่าว ๆ ว่าคุณภาพของรถที่จะใช้งานนั้นดีร้ายเพียงใด

หลังจากจ่ายค่ามัดจำโดยให้ทำการตัดเงินผ่าน Wechat Pay แล้วก็สามารถเริ่มต้นใช้งานได้ทันทีครับ โดยเราสามารถตรวจสอบจักรยานที่อยู่ใกล้ที่สุดได้ผ่านทางแอพฯผู้ให้บริการ ซึ่งจะมีการอัพเดททุก ๆ 15 นาที ถึงตรงนี้นี่แหละครับที่ผมเล่าว่าต่อมความสงสัยเริ่มทำงาน สืบเนื่องมาจากเย็นย่ำในค่ำคืนหนึ่ง ผมบังเอิญเดินไปเห็นเด็กน้อยยันอากงอาม่าพากันถ่ายรูป "จักรยาน" ในใจก็ได้แต่ถามตัวเองว่าทำไมต้องถ่าย มีการประกวดอะไรหรือเปล่า? หรือมีข่าวรถหายบอกด้วย? แต่พอยืนสังเกตสักพักก็ต้องอึ้งปนทึ่งกับนวัตกรรมบ้านนี้เมืองนี้ที่ไปไกลจริง ๆ เพราะขณะที่เห็นยื่นมือถือเล็ง ๆ กันอยู่ก็ดันมีเสียงเหมือนปลดล็อคดังขึ้น จากนั้นเหล่าผู้คนหลายวัยก็พากันควบจักรยานปั่นกันไปหน้าตาเฉย จนมารู้หลังจากนั้นว่ามันคือวิธีการใช้งานครับ เพียงแค่ใช้แอพฯที่ว่าแสกน QR Code ที่ติดมากับตัวจักรยาน มันก็จะปลดล็อคให้ทันทีซึ่งก็เป็นเวลาเดียวกันที่การคิดค่าบริการเริ่มต้น เมื่อไหร่ก็ตามที่ปั่นไปถึงจุดหมายแล้วก็เพียงล็อคจักรยานอีกครั้ง ตัวแอพฯก็จะคำนวนเวลาและค่าบริการโดยตัดเงินผ่าน Wechat Pay เหมือนเดิม

การใช้บริการเช่าจักรยานรูปแบบนี้ เรายังสามารถจอดไว้ตรงไหนก็ได้ครับขอแค่เป็นที่รโหฐาน ที่สำคัญคือไม่ต้องรับผิดชอบกรณีจักรยานหาย เพราะความรับผิดชอบของเราเริ่มต้นและสิ้นสุดลงเฉพาะช่วงเวลาที่เราใช้งานเท่านั้น แต่ข้อดีของเราก็อาจจะเป็นข้อเสียของคนร่วมทางเช่นกัน เพราะบ่อยครั้งที่ผมเห็นว่ามีการลักไก่แอบใช้ทางเดินปั่นจักรยาน ซึ่งเรื่องนี้ก็คงต้องขอพึ่งทางการออกมาตรการปกป้องถึงสิทธิคนอื่นมากยิ่งขึ้น