เมื่อ 12 ปีที่แล้ว หรือปีค.ศ.1999 หวาง เว่ยกั๋ว เป็นศิลปินหนุ่ม นักแสดงประจำคณะละครแห่งชาติจีน ยามว่างเขามักไปเดินเล่นจับจ่ายซื้อของเก่าที่ตลาดพันเจียหยวน ตลาดของเก่าที่มีชื่อในกรุงปักกิ่ง ระหว่างที่เดินเข้าร้านนั้นออกร้านนี้ เขาได้สะดุดตากับกรอบรูปไม้โบราณอย่างดีสไตล์จีน เขาหยิบขึ้นมาพิจารณาคุณภาพของเนื้อไม้และพบกับรูปภาพเด็กผู้หญิงฝรั่งหน้าตาน่ารัก เขาจึงกวาดตาไปรอบๆ ก็พบกับภาพถ่ายของเด็กผู้หญิงคนเดียวกันในอิริยาบถต่างๆ ตั้งแต่ภาพเดี่ยว ภาพครอบครัวจนถึงภาพรับปริญญา เขาจึงตัดสินใจซื้อรูปภาพชุดนี้ทั้งหมดเก็บไว้และตั้งใจจะส่งคืนเจ้าของ เพราะเชื่อว่า ภาพเหล่านี้ต้องมีคุณค่าทางจิตใจมากสำหรับเธอ เพราะมันเป็นบันทึกความทรงจำตั้งแต่เด็กจนถึงผู้ใหญ่ มันเป็นช่วงเวลาที่มีความหมายสำหรับชีวิตทุกภาพ และภาพพวกนี้อาจจะโดนขโมยมาหรือสูญหายโดยที่เจ้าของไม่รู้ตัวก็ได้ เขาจึงเริ่มต้นตามหาเจ้าของเพื่อส่งคืนกล่องความทรงจำที่มีค่าให้เธอตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา

ในปีเดียวกัน โจอันนา ซีซันกำลังศึกษาและทำงานอยู่ที่กรุงปักกิ่ง เธอมีเหตุที่ต้องรีบกลับประเทศอย่างเร่งด่วน เพื่อไปตัดต่อภาพยนตร์สารคดีที่ถ่ายทำในเมืองจีน จึงไม่มีเวลามากพอที่จะเก็บสัมภาระ เธอจึงนำไปฝากไว้ที่บ้านเพื่อน และสัญญาว่า อีก 3 เดือนจะกลับมารับข้าวของพวกนี้กลับไป แต่บังเอิญว่าเธอไม่สามารถจัดการธุระให้เสร็จสิ้น เวลาล่วงเลยไปนานกว่าหกเดือน เธอได้กลับมาปักกิ่งอีกครั้ง และพบว่า "ทุกอย่างอันตรธานหายไป" รวมทั้งเพื่อนของเธอด้วย เธอพยายามตามหาแต่ไม่พบเพื่อนคนนั้นอีกเลย จึงกลับบ้านเกิดอย่างถอดใจและเสียดายสิ่งของต่างๆ ที่เธอฝากไว้ด้วยโดยเฉพาะกล่องความทรงจำของเธอ

รูปภาพความทรงจำที่หวาง เว่ยกั๋วรักษาไว้อย่างดี

เวลาผ่านไปกว่าสิบปี หวาง เว่ยกั๋ว ยังไม่ลดละการตามหาเจ้าของภาพสีจางในกรอบไม้เหล่านี้ เขาได้พยายามติดต่อกับเจ้าหน้าที่ตำรวจ เพื่อสืบดูว่า มีใครมาแจ้งตามหาสิ่งของหรือรูปภาพที่หายไปบ้าง ด้วยความที่เป็นศิลปินนักแสดงระดับอาชีพและเป็นที่รู้จักในหมู่ชาวจีน เขามักจะฝากเรื่องราวพวกนี้ไปกับบรรดาเพื่อนฝูงทั้งชาวจีน ชาวต่างชาติที่รู้จัก และตลอดระยะเวลาสิบกว่าปีที่ผ่านมา ไม่ว่าเขาจะย้ายที่พักสักกี่ครั้ง เขาจะนำภาพชุดนี้ติดตัวไปด้วย กระทั่งปลายปีที่แล้ว (ค.ศ. 2010) มีเพื่อนที่ได้ยินเรื่องราวของเขา แนะนำให้เขาส่งเรื่องและรูปถ่ายมาที่สถานีวิทยุซีอาร์ไอ ภาคภาษาอังกฤษ เพื่อเป็นอีกหนทางหนึ่งในการช่วยตามหา ทางทีมงานได้ตามไปเก็บเรื่องราวของเขาและภาพชุดนี้ นำออกออกอากาศทางเว็บไซต์และวิทยุไปยังฝั่งยุโรปเป็นเวลากว่า 3 เดือน จากนั้นไม่นานได้มีข้อความเขียนแจ้งในเว็บไซต์ว่า หน้าตาของหญิงสาวฝรั่งในภาพชุดนั้น มีส่วนหนึ่งคล้ายกับนักแสดงชาวนอร์เวย์ที่มีชื่อเสียงในยุค 1960 ชื่อว่า "จูลี่ เอจ" และมีอีกหลายข้อความมายืนยันเป็นคนๆเดียวกัน จึงเกิดกระแสการตามหาความจริงและบุคคลที่เกี่ยวข้องกับภาพชุดนี้ขึ้น

จูลี่ เอจ หญิงสาวที่เป็นจุดเริ่มต้นของการตามหาเธอ

จนในที่สุด กล่องความทรงจำนี้ได้แง้มเปิดขึ้นอีกครั้ง เพราะปรากฏว่าภาพของหญิงสาวนั้นคือซุปเปอร์เซ็กส์ซี่สตาร์ของประเทศนอร์เวย์ พ่วงดีกรีนางงามหลายเวที จนมามีชื่อเสียงและเป็นที่รู้จักของคนยุโรปมากที่สุด เมื่อ เธอเป็นหนึ่งในผู้หญิงของเจมส์ บอนส์ ภาพยนตร์แนวสายลับผจญภัยที่อมตะของอังกฤษ หลังจากนั้นไม่นาน เธอออกจากวงการบันเทิงและไปเป็นนางพยาบาลในกรุงออสโล ประเทศนอร์เวย์ จนเสียชีวิตด้วยโรคมะเร็งเต้านมในปี ค.ศ. 2008 ด้วยวัยเพียง 64 ปี เธอมีครอบครัวและลูกสาวสองคน หนึ่งในนั้นคือ "โจอันน่า ซีซัน" ซึ่งเป็นภาพเด็กผู้หญิงหน้าตาน่ารักน่าชังที่หวาง เว่ยกั๋วได้เก็บไว้เป็นอย่างดี

หว่าง เว่ยกั๋ว ศิลปิน นักแสดงที่ดูแลรักษาและคืนกล่องความทรงจำให้เธอ

หลังจากได้รับการติดต่อจากสถานีวิทยุซีอาร์ไอ โจอันนาดีใจและตื้นเต้นมาก เธอรีบตอบรับและต้องการเดินทางมาที่กรุงปักกิ่งอีกครั้งในฤดูใบไม้ร่วงนี้ ปัจจุบันเธอพำนักอยู่ที่กรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษกับครอบครัว เธอเล่าว่า ก่อนหน้านี้ไม่นาน เกิดไฟไหม้ครั้งใหญ่ที่บ้านของเธอทำให้เพลิงทำลายภาพของแม่และครอบครัว ภาพตอนเด็กและช่วงเวลาที่สำคัญต่างๆ ของชีวิตไปจนหมดสิ้น การมาปักกิ่งเพื่อรับมอบรูปภาพชุดนี้เหมือนได้กล่องสมบัติที่ล้ำค่ามากที่สุดกลับคืนมา เพราะเธอเคยรู้สึกว่าไม่มีทางเป็นไปที่จะได้ภาพถ่ายอดีตกลับคืนมาอีก ความทรงจำของเธอเริ่มเลือนลางจางหาย และรู้สึกโหยหาอย่างยิ่ง

บรรยากาศพิธีส่งมอบกล่องความทรงจำ ช่วงเวลาแห่งความทรงจำของเขาและเธอ

วันที่ 17 สิงหาคม ค.ศ. 2011 เป็นเวลา 12 ปีเต็มของการตามหาเจ้าของภาพ พิธีมอบรูปภาพชุดนี้ได้จัดขึ้นที่ลานกิจกรรมชั้นล่างของอาคารสถานีวิทยุนานาชาติจีนหรือซีอาร์ไอ ก่อนพิธีจะเริ่ม ทีมงานได้เข้าไปเตรียมความพร้อมและพูดคุยกับหวาง เว่ยกั๋ว ศิลปินชาวจีนว่า จะพูดอะไรเป็นอย่างแรกกับโจอันนา เขาตอบอย่างอารมณ์ดีว่า จะบอกเธอว่า เราไม่ได้เพิ่งรู้จักกันนะ ผมรู้จักเธอมานานสิบกว่าปีแล้ว เห็นเธอตั้งแต่เด็กจนเป็นผู้ใหญ่ ดีใจที่ได้พบกัน และมอบกล่องความทรงจำที่ล้ำค่านี้กลับคืนสู่เธอผู้เป็นเจ้าของที่แท้จริงในที่สุด จากนี้ไปอยากให้ดูแลรักษากล่องความทรงจำนี้ไว้ให้เป็นอย่างดีเหมือนที่เขาเคยดูแลมัน ภาพถ่ายอาจจะซีดจางไปกับกาลเวลา ความทรงจำอาจจะยังคงสถิตย์อยู่ในหัวใจไม่เลือนหาย แต่ถ้ามีภาพมายืนยันอดีต ภาพนึกในจิตใจก็ย่อมคมชัดยิ่งขึ้น สีสันแห่งความทรงจำย่อมแจ่มกระจ่างยิ่งขึ้นด้วยเช่นกัน

สุชารัตน์ สถาพรอานนท์