"ชู่จวี" เป็นการออกกำลังกายชนิดหนึ่งในสมัยโบราณของจีน คล้ายกับการเตะฟุตบอล "ชู่" แปลว่า "เตะ" "จวี" เป็นลูกวงกลมที่ทำจากหนัง การเล่น "ชู่จวี" มี 3 รูปแบบ ได้แก่ แข่งขันกันโดยตรง แข่งขันโดยทางอ้อม และประกวดฝีมือ(หรือเรียกกันว่า "ไป๋ต่า")

ในยามจัดการแข่งขันโดยตรง จะตั้งขอบเขตขึ้นมาเป็นสนาม มีกำแพงเตี้ยๆ ล้อมรอบ คู่แข่งต่างมีประตูเหมือนห้องเล็กๆ แต่ละฝ่ายจะมีนักกีฬา 12 คน ทั้งสองฝ่ายจะแข่งขันกันด้วยการใช้ร่างกายวิ่งปะทะกันเหมือนการต่อสู้ และวัดจากว่าฝ่ายไหนเตะบอลเข้าประตูของคู่แข่งมากกว่า ฝ่ายนั้นก็จะชัยชนะ ส่วนการแข่งขันโดยทางอ้อมจะตั้งประตูอยู่ตอนกลางสนาม คู่แข่งจะอยู่กันคนละข้าง บนประตูจะมีช่องที่เรียกว่า "เฟิงหลิวเอี่ยน" กว้างประมาณ 2 ฟุต ฝ่ายไหนสามารถแตะลูกบอลทะลุช่อง "เฟิงหลิวเอี่ยน" โดยไม่ตกกับพื้นได้มากกว่าจะเป็นฝ่ายชนะ สำหรับการประกวดฝีมือหรือ "ไป๋ต่า" เป็นการแข่งฝีมือและเทคนิค บางทีก็เรียกว่าการแข่งขัน "เซี่ยซู่" ซึ่งประกอบด้วยการเตะบอลหลากหลายรูปแบบ เช่น การหมุนตัว การไล่ตาม การเลี้ยงลูกบอล และการเตะลูกบอลให้หมุน คนสมัยโบราณยังได้ตั้งชื่อไพเราะให้กับท่าทางการเตะต่างๆ เหล่านี้ด้วย เช่น พลิกฟ้าดิน นกกลับรัง ปักดอกไม้ ดอกบัวท่ามกลางสายลม แก้วบนศีรษะพระ เก็บปลาจากพื้น แบกดวงจันทร์ด้วยไหล่ และดาวตก

ชู่จวีสืบทอดมาจนถึงปัจจุบันกว่า 2,300 ปีแล้ว โดยเริ่มต้นจากเมืองหลินเจอ เมืองหลวงโบราณของก๊กฉีสมัยชุนชิวจั้นกั๋ว มีการพัฒนาขึ้นในราชวงศ์ฮั่น และเจริญรุ่งเรืองในราชวงศ์ถังและซ่ง แต่กลับซบเซาลงในสมัยราชวงค์หยวนและหมิง แพร่หลายอีกครั้งในราชวงศ์ชิง หลังศตวรรษที่ 20 เนื่องจากมีสงครามและภัยพิบัติต่างๆ ทำให้ไม่ค่อยมีการจัดแข่งชู่จวี

ชู่จวีมีบทบาทสำคัญต่อฟุตบอลในปัจจุบัน ในสมัยราชวงศ์ถัง ชู่จวีของจีนได้เผยแพร่ไปญี่ปุนและเกาหลีในภูมิภาคตะวันออก และในยุโรปตะวันตก จนได้พัฒนาขึ้นมาเป็นฟุตบอลในประเทศอังกฤษ เมื่อวันที่ 9-11 มิถุนายน ค.ศ. 2004 ผู้เชี่ยวชาญศึกษาวิจัยความเป็นมาของกีฬาฟุตบอลประชุมกันที่เมืองหลินเจอ มณฑลซานตงและเห็นพ้นต้องกันว่า ชู่จวีในสมัยโบราณของจีน มีขึ้นครั้งแรกที่เมืองหลินเจอของก๊กฉี ในสมัยราชวงศ์ชุนชิวจั้นกั๋ว และเมื่อวันที่ 15 กรกฎาคม ค.ศ. 2004 ที่งานแถลงข่าวของงานมหกรรมฟุตบอลนานาชาติแห่งประเทศจีนครั้งที่ 3 สมาคมฟุตบอลโลกและสมาคมฟุตบอลเอเชียประกาศว่า "จีนเป็นแหล่งกำเนิดของงานกีฬาฟุตบอล" ทำให้ทั่วโลกทราบว่าฟุตบอลโลกกำเนิดขึ้นที่เขตหลินเจอ เมืองเจอโป๋ มณฑลซานตงของจีน

(Ping/Ton)