เทคโนโลยีอินเตอร์เนตที่ขยายตัวอย่างรวดเร็วในประเทศจีน ทำให้การสื่อสารเป็นไปอย่างสะดวกและง่ายดายมากยิ่งขึ้น ส่งผลเชื่อมโยงไปยังธุรกิจอื่นที่เกี่ยวข้องด้วย เช่น กิจการสื่อสาร โทรศัพท์มือถืออัจฉริยะ เแท็บเล็ต และอุปกรณ์สื่อสารอิเลคทรอนิคส์ต่างๆ รวมทั้งการซื้อขายสินค้าออนไลน์และธุรกิจส่งไปรษณีย์ด่วน

มีรายงานจากกระทรวงอุตสาหกรรมและสารสนเทศจีนว่า ธุรกิจพานิชย์อิเลคทรอนิคส์ของจีน ทำให้ยอดการค้าใน5 เดือนแรกปีที่แล้ว มูลค่า 4 ล้านล้านหยวน เพิ่มขึ้นถึงร้อยละ 46 เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อนหน้าคือ 2012 และขณะนี้ก็มีตัวเลขของนักท่องเน็ตชาวจีนเกือบ 600 ล้านคนแล้ว

ขณะที่เว็ปไซต์ทางการของสำนักงานไปรษณีย์จีน รายงานว่า ธุรกิจส่งไปรษณีย์แบบเร่งด่วน หรือ Express Delivery ได้รับความนิยมมากขึ้นเรื่อยๆและขยายตัวอย่างรวดเร็ว

นายหม่า จุนเซิ่ง ผู้อำนวยการสำนักงานไปรษณีย์จีน เปิดเผยว่า ครึ่งแรกของปีที่แล้ว (2556) ตัวเลขการใช้บริการเพิ่มขึ้นถึงร้อยละ 61 รายได้เพิ่มขึ้น ร้อยละ 34.5 หรือคิดเป็นมูลค่า 6 หมื่นสองพัน 980 ล้านหยวน เนื่องมาจากการขยายตัวของการค้าออนไลน์ ทำให้รายได้จากธุรกิจการขนส่งสินค้าเร่งด่วนนี้ คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 52 ของรายได้ทั้งหมดจากธุรกิจไปรษณีย์

ปัจจุบันไปรษณีย์จีนหรือ china Post นั้นอยู่ภายใต้การบริหารของกรมไปรษณีย์ มีบริการหลากหลายประเภท ทั้งการรับ-ส่งจดหมาย พัสดุส่งไปรษณีย์ด่วน EMS รับฝาก-โอนเงิน รับสั่งจอง-ส่งหนังสือพิมพ์ นิตยสาร ขายหนังสือ ขายแสตมป์-เหรียญตราที่ระลึก และขายวัสดุในสำนักงานและเครื่องเขียน

ต่อมาภายหลัง เนื่องจากธุรกิจต่างๆเติบโตและมีขนาดใหญ่ขึ้น จึงมีการปฏิรูปโดยแยกส่วนงานต่างๆให้ตรงประเภท นอกเหนือจากภารกิจหลักคือ การขนส่งจดหมาย –พัสดุ และได้แยกหน่วยรับฝากโอนเงิน ออกมาต่างหาก กลายเป็นธนาคารพาณิชย์ที่ชื่อ "China Post Saving Bank"

ธุรกิจขนส่งสินค้าในประเทศจีน นอกเหนือจาก กรมไปรษณีย์ของจีนแล้ว ก็ยังมีบริษัทเอกชนประกอบการในธุรกิจนี้และขยายตัวกว้างขวางมากเช่นกัน มีตั้งแต่ขนาดใหญ่ที่มีสาขารับบริการขนส่งข้ามมณฑลได้ ในกลุ่มนี้มีผู้ประกอบการมากกว่า 60 บริษัท รายใหญ่ที่สุด คือบริษัท เซินทง เริ่มเปิดให้บริการที่เซี่ยงไฮ้ แล้วขยายไปกว่าพันสาขา มีพนักงานให้บริการกว่าหมื่นคน นอกจากนี้ยังมีรายย่อยอีกนับพันๆรายที่รับส่งสินค้าภายในแต่ละมณฑล โดยให้บริการส่งของได้อย่างรวดเร็วมาก เช่น ลูกค้าสั่งซื้อของออนไลน์ช่วงเช้า ประมาณ 9-10 โมง ก็สามารถรับของได้ภายในก่อน 5 โมงเย็น วันเดียวกัน

ภาพ 01

รายงานข้อมูลปี 2013 ประมวลภาพรวมของธุรกิจการขนส่งสินค้าด่วนในประเทศจีน พบว่ามีจำนวนกว่า 9 พันล้านชิ้น

เล่ากันว่า เคยมีการสำรวจพบว่า พนักงานส่งของเหล่านี้ ต้องขับขี่รถเพื่อไปส่งสินค้าในเขตพื้นที่ ที่ตนเองรับผิดชอบอย่างน้อยเฉลี่ยคนละประมาณ 200 กม. ต่อวัน ดังนั้น เมื่อรวมพนง.ทั่วประเทศและประมวลระยะทางที่ใช้ไป ภายในเวลาสองวันครึ่งก็จะเท่ากับการเดินทางได้รอบโลกหนึ่งรอบ

มูลค่าทางธุรกิจที่สูงลิ่วทำให้การประกอบกิจการรับส่งสินค้าและพัสดุนี้แข่งขันกันสูงมากทั้งในแง่ความรวดเร็วและการให้บริการอื่นๆ รับประกันสินค้าแตกหักเสียหาย และการแข่งขันกันลดราคาเพื่อแย่งชิงและสร้างแรงจูงใจให้ลูกค้า บางรายคิดค่าส่งครั้งละไม่ถึงสิบหยวน (อัตราแลกเปลี่ยนประมาณ 5 บาทไทย) ราคาถูกกว่าไปรษณีย์ของทางการจีนที่คิดขั้นต่ำอย่างน้อย 15 หยวน และมีหลายบริษัทขายของออนไลน์ ที่ใช้กลยุทธ์โปรโมโชั่น โดยการไม่คิดค่าส่งสินค้า หากซื้อของมูลค่าเป็นไปตามราคาที่กำหนดไว้ (ทางร้านรับผิดชอบค่าส่งแทน โดยมีรายละเอียดเงื่อนไขการตกลงกับบริษัทที่รับส่งสินค้าแตกต่างกันไป) เป็นต้น

อย่างไรก็ตามเนื่องจากการแข่งขันที่สูงมากดังกล่าว อีกทั้งมีหลายบริษัทขนาดเล็กซึ่งยังให้บริการไม่ได้คุณภาพมาตรฐาน จึงส่งผลกระทบต่อสินค้า เช่น

มีปัญหาของแตกหักเสียหายและของหาย หรือการส่งผิดสถานที่ ผู้รับไม่ถูกต้อง กระทั่งเคยเกิดกรณีพนักงานแอบขโมยเก็บสินค้าเอาไว้เอง เพราะส่งไม่ทัน แล้วอ้างว่าของหาย

ล่าสุด ไม่นานมานี้มีข่าวที่สะเทือนขวัญและน่าตกใจมากสำหรับชาวจีน เพราะปรากฎว่า มีผู้เสียชีวิตจากการรับพัสดุที่เป็นสารเคมีอันตราย

ทำให้บริษัทต่างๆ รวมทั้งหน่วยงานรัฐบาลจีนต้องออกมาตรการเพื่อป้องกันและแก้ไขปัญหานี้

สัปดาห์หน้า มาติดตามว่ามีมาตรการและแนวทางอะไรบ้าง และคุณภาพชีวิตของพนักงานส่งของเป็นอย่างไรกันบ้างค่ะ

โสภิต หวังวิวัฒนา เรียบเรียง