ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.วาสนา วงศ์สุรวัฒน์ ภาควิชาประวัติศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มาช่วยอธิบายเกี่ยวกับการประชุมสองสภาที่กำลังจะเกิดขึ้น ความสำคัญของการประชุม รวมถึงการเกี่ยวเนื่องเชื่อมโยงกับประเทศไทย รวมถึงประเด็นอื่นๆ ที่น่าสนใจ

ผศ.ดร.วาสนา วงศ์สุรวัฒน์ ภาควิชาประวัติศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

ประชุมสองสภาคืออะไร

ประเทศจีนจะมีสภาที่สำคัญมากสองสภาที่ใช้ในการปกครอง ได้แก่ NPC – The National People's Congress คือ สภาประชาชนแห่งชาติ ถ้าเอามาเทียบเคียงกับประเทศไทย ระบบที่เรารู้จักกันก็คือ สภานิติบัญญัติ สภาผู้แทนราษฎร ตัวแทนของ NPC จะเลือกมาจากตัวแทนของพรรคทั่วประเทศตามท้องถิ่นต่างๆ เป็นการเลือกตั้งพรรคเดียว เป็นตัวแทนของพรรคจากท้องถิ่นต่างๆ ทั่วประเทศ มีหน้าที่ผ่านร่างกฎหมาย คล้ายๆ กับสภานิติบัญญัติ

อีกสภาหนึ่ง คือ CPPCC – Chinese People's Political Consultative Conference หรือสภาปรึกษาการเมืองแห่งชาติจีนซึ่งคือ ตัวแทนจากหลากหลายอาชีพ หลากหลายพื้นที่ เป็นตัวแทนของกลุ่มต่างๆ กับผลประโยชน์ต่างๆ ของสาธารณรัฐประชาชนจีนมาอยู่รวมกัน ส่วนใหญ่เป็นสมาชิกของพรรคคอมมิวนิสต์ แต่ว่าจะมีพันธมิตรของพรรคคอมมิวนิสต์จีน ซึ่งอาจจะไม่ได้เป็นสมาชิกพรรค แต่เป็นตัวแทนของกลุ่มอาชีพหรือกลุ่มผลประโยชน์ต่างๆ สภาที่ปรึกษาก็มีหน้าที่ให้คำปรึกษารัฐบาล มีหน้าที่ตรวจสอบรัฐบาล มีหน้าที่ให้คำปรึกษาเชิงนโยบายต่างๆ เหมือนเป็นสภาที่ตรวจสอบรับรองสภาประชาชนแห่งชาติอีกทีหนึ่ง และทั้งสองสภานี้ร่วมกันตรวจสอบรัฐบาลจีนด้วย

ประเทศเราสภามีคนหลักร้อยหรือสองสามร้อย แต่ประเทศจีนนั้นใหญ่มาก การที่จะมีตัวแทนประชาชน การที่จะมีตัวแทนภาคส่วนมารวมกัน สภาเขามี 2,000 กว่าคน เป็นการประชุมสภาที่ใหญ่มาก และเป็นเหตุผลว่าทำไมเขาก็ประชุมกันแค่ปีละครั้งเดียวเท่านั้น เพราะว่าคนเยอะมากและเรื่องเยอะมาก การประชุมของสองสภาใหญ่นี้ที่เกิดขึ้นในระยะเวลาไล่เลี่ยกัน เลยถือเป็นกิจกรรมที่ใหญ่ที่สุดในการเมืองการปกครองสาธารณรัฐประชาชนจีนในแต่ละปีเลยทีเดียว และทั้งสองสภาจะมีแผนการประชุมต่างๆ ซึ่งในแง่หนึ่งก็เป็นการนำเสนอหรือการวางแนวทางว่า ประเทศจีนรัฐบาลจีนควรจะดำเนินนโยบายต่อไปอย่างไร

การประชุมสองสภาจะบอกแนวโน้มของนโยบายของจีนและสถานการณ์ในอนาคต

โดยทั่วไปเวลาที่เราศึกษาติดตามการเมืองจีนหรือนโยบายของรัฐบาลจีนทั้งหลาย เราจะชอบโฟกัสไปที่ตัวบุคคล เพราะมันง่ายกว่าที่จะรู้ว่าสีจิ้นผิงออกประกาศอะไรมาบ้าง หรือหลี่เค่อเฉียงประกาศอะไรออกมาบ้าง และคนเหล่านี้ที่อยู่ในรัฐบาลเป็นประธานาธิบดี เป็นนายกรัฐมนตรี เป็นอะไรทั้งหลาย แต่ว่าสภาใหญ่เหล่านี้ อย่างสองสภานี้ ก็มีความสำคัญที่จะรับรองสนับสนุนนโยบายของรัฐบาลด้วย เช่นเดียวกัน ถ้าสองสภานี้ไม่เห็นด้วยกับรัฐบาล ก็เป็นเรื่องใหญ่เหมือนกัน ดังนั้นแนวโน้มในปัจจุบัน คิดว่าน่าจะไปในทิศทางเดียวกัน แต่ว่าพูดง่ายๆ ก็คือว่า ถ้าจะติดตามสิ่งที่ออกมาจากการประชุมสองสภา จะบอกแนวโน้มของนโยบายของรัฐบาลจีน แนวโน้มการพัฒนา และแนวโน้มสถานการณ์ในสาธารณรัฐประชาชนจีนสำหรับหนึ่งปีต่อไปข้างหน้าได้ ซึ่งอันนี้ก็เป็นเรื่องใหญ่มาก กระทบกับเราทุกคนมาก จึงควรจะติดตาม แต่คิดว่ามีคนน้อยกว่า 1% ในประเทศนี้ที่รู้ว่าการประชุมสองสภาคืออะไร เราก็ต้องมาทำข่าวกันทุกปี เขาก็ประชุมกันทุกปี และเราก็ต้องอธิบายว่าคืออะไร