ประชุมสองสภา ส่วนหนึ่งคือการแสดงพลังเสียงของประชาชนจีน

คนที่อยู่ในการประชุมนั้นมีตัวแทนจากที่ต่างๆ คอยดูว่าตัวแทนเราจะพูดอะไรหรือเปล่า มีแผนอะไรที่เกี่ยวข้องกับบ้านเราไหม เป็นสิ่งที่รัฐบาลจีนเรียกว่าประชาธิปไตยประชาชน ประชาธิปไตยประชาชนของพรรคคอมมิวนิสต์จีนมีแนวคิดว่า ประชาธิปไตยแบบตะวันตก ไม่ใช่ประชาธิปไตยจริงๆ เพราะว่าท้ายที่สุดแล้วเมื่อเลือกตั้ง คนรวยก็ชนะตลอด คนจน คนชายขอบ ผู้ใช้แรงงานทั้งหลายไม่ค่อยมีสิทธิ์มีเสียง เพราะเหตุว่าไม่มีเงินไปสมัครเลือกตั้ง ไม่มีเงินไปมีอิทธิพลกับนักการเมือง

ดังนั้นจีนตั้งแต่สมัยยุคเหมาบอกว่า ประชาธิปไตยของประชาชน คือ ต้องเลือกเอาตัวแทนจากคนทุกภาคส่วนออกมา คือทุกคนต้องมีสิทธิ์เสียงในสภา ถึงแม้ว่าเสียงของทุกคนจะมาจากพรรคคอมมิวนิสต์เสียงเดียวเท่านั้น แต่ก็ยังเป็นตัวแทนของพรรคคอมมิวนิสต์ที่อยู่ในทุกจังหวัด ทุกหมู่บ้าน และเขาก็บอกว่า การที่เขาสามารถเอาตัวแทนของประชาชนทุกหมู่เหล่าที่อยู่ในทุกจังหวัดทุกหมู่บ้านมาอยู่รวมกันได้ ทำให้ประชาชนทุกหมู่เหล่ามีสิทธิ์มีเสียง และนี่คือประชาธิปไตยที่แท้จริง ซึ่งก็เป็นเรื่องโต้เถียงกันมาจนถึงทุกวันนี้ว่าใช่หรือไม่ แต่ว่าประเด็นก็คือ ในความเป็นประชาธิปไตยประชาชนของจีน และการประชุมสองสภานี้ คือการแสดงออกของประชาธิปไตยประชาชนอย่างชัดเจนมากที่สุดในรอบหนึ่งปี เพราะว่าคือเสียงจากตัวแทนจากทุกจังหวัดทั่วประเทศ และทุกภาคส่วน เราจะได้ฟังเสียงที่คิดว่าน่าจะใกล้เคียงของประชาชนมากที่สุด

ขยายความประชาธิปไตยแบบสาธารณรัฐประชาชนจีน

ประชาธิปไตยแบบสาธารณรัฐประชาชนจีน ก็มีการใช้กันเยอะ ไม่ว่าจะเป็นที่ สปป.ลาว หรือ สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว หรืออย่างเกาหลีเหนือ DPRK : Democratic People's Republic of Korea เขาก็บอกว่าเขาเป็นประชาธิปไตยประชาชน ซึ่งก็อธิบายได้คือ มีตัวแทนของประชาชนของทุกภาคส่วนจริงๆ ไม่มีคนถูกทำให้เป็นคนชายขอบ (marginalized) คือไม่มีคนชายขอบ เพราะว่ายากจนหรือเป็นผู้ใช้แรงงาน ซึ่งเขาก็อธิบายว่าเป็นประชาธิปไตยมากกว่า เป็นเสียงประชาชนมากกว่าระบบเลือกตั้ง

ผลกระทบมีทั้งทางตรงและทางอ้อม

มีมากๆ (อ.วาสนาเน้นเสียง) เรื่องที่คาดว่าจะคุยกันในการประชุมสองสภานี้ โดยเฉพาะสภาที่ปรึกษาการเมืองแห่งชาติ ก็มีประเด็นหลากหลายที่กระทบเราทั้งทางตรงและทางอ้อม สิ่งหนึ่งที่โดนใจมากที่สุด จำได้และนึกถึงอันดับแรก เพราะพึ่งประสบมา คือปัญหาด้านสิ่งแวดล้อม ปัญหาใหญ่มากเรื่องหนึ่งของจีน เกิดภาวะหมอกควันหรือหมอกพิษที่มันปกคลุมเมืองใหญ่ต่างๆ มากขึ้นเรื่อยๆ เราอาจจะเคยได้ยินแต่ว่าปักกิ่งมีปัญหา แต่หลังๆ เมืองใหญ่อื่นๆ ก็เริ่มจะมีปัญหาหมอกพิษนี้ เหมือนเช่นกรุงเทพมหานครที่ประสบมา อันนี้ก็เลยเป็นเหตุให้รัฐบาลจีนจะต้องเร่งจัดการปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมอย่างมาก เพราะกระทบกระเทือนชีวิตความเป็นอยู่ของคนจริงๆ

ที่น่าสนใจมากคือช่วงตลอด 10 - 20 ปีที่ผ่านมา เรามักจะรู้สึกว่า รัฐบาลจีนหรือสาธารณรัฐประชาชนจีนเป็นประเทศที่มีรถยนต์เยอะมาก สร้างมลพิษต่างๆ เยอะมาก และสินค้าที่ผลิตมาจากจีนก็ไม่ค่อยใส่ใจด้านสิ่งแวดล้อมเท่าไร แต่ว่า ณ จุดนี้มันกำลังกระทบกระเทือนประชาชนเขาโดยตรง และประชาชนก็กำลังโวยวาย คือคนปักกิ่งก็บอกว่า มันจะเป็นไปได้อย่างไร ฉันต้องใส่หน้ากากกันหมอกพิษปีหนึ่งไม่รู้กี่วัน ซึ่งรัฐบาลก็จะต้องพยายามจัดการอะไรบางอย่าง ดังนั้นในช่วง 2 – 3 ปี ที่ผ่านมา จริงๆ แล้วสาธารณรัฐประชาชนจีนมีนโยบายทางสิ่งแวดล้อมที่แข็งกร้าว (aggressive) มากที่สุดประเทศหนึ่งในโลก คือเราจะคิดว่า พลังงานสะอาดทั้งหลายเป็นเรื่องของเยอรมนี เป็นเรื่องของประเทศในยุโรป แต่ว่าจริงๆ แล้วในช่วง 2 – 3 ปีที่ ผ่านมารัฐบาลจีนให้ความสำคัญในด้านนี้จริงๆ

การจัดการหมอกพิษในเมืองจีนอาจจะไม่เกี่ยวข้องกับเมืองเราโดยตรง แต่ว่าน่าสนใจที่จะดูว่าเขามีนโยบายจะจัดการอย่างไร และเขาแก้ไขปัญหาอย่างไร เพราะว่าประเทศเราเมื่อก่อนมีแต่เชียงใหม่ มีแต่ทางเหนือ เราอยู่ในกรุงเทพก็ไม่ค่อยจะรู้อะไรเท่าไร แต่ตอนนี้เราเจอกับตัวเองแล้ว และรัฐบาลจะทำอย่างไร เคราะห์ดีฝนตกน้ำท่วมอะไรก็อาจจะดีขึ้นนิดหน่อย นี้เป็นแค่อันแรก แค่น้ำจิ้ม ที่นึกออก ที่สำคัญอันอื่นๆ จะเป็นความสำคัญในทางอ้อม แต่ก็อ้อมไม่ไกลเท่าไร อย่างเช่น ปัญหาสองเรื่องที่เกี่ยวเนื่องกันก็คือ ปัญหาการผลิตในด้านการเกษตรและปัญหาความยากจน รัฐบาลจีนตั้งเป้าหมายว่าจะภายในปี 2020 จะทำให้จีนเป็นประเทศที่ประชากรส่วนใหญ่มีรายได้ปานกลาง ก็คือกำจัดความยากจนออกไป แต่ประเทศเราเร็วกว่า ท่านสมคิดบอกว่าปีนี้ ประเทศไทยจะไม่มีคนจน แต่จีนบอกว่าปี 2020 เขาไม่อยากมีคนจนแล้ว ซึ่งความยากจนในทีนี้ส่วนใหญ่เป็นความยากจนในภาคเกษตร ในชนบทต่างๆ