1

ผมเห็นหลายต่อหลายคนเข้าไปตั้งคำถามในเว็บสังคมคุณภาพ "อยากทำธุรกิจในจีนเริ่มต้นอย่างไร?" สินค้าไทยตัวไหนที่คนจีนเห็นแล้วร้องว้าว?" เพื่อนำเอาความเห็นและคำแนะนำเหล่านั้นมาสานฝันการเป็นนักธุรกิจบุกตลาดจีนให้เป็นจริง ถ้าจำไม่ผิดผมเคยเขียนข้อมูลเหล่านี้ลงในบทความชิ้นก่อน ๆ เหมือนกัน มีทั้งที่ฟังจากชาวจีน ประสบการณ์ตรงที่เจอกับตัวเอง หรือการสัมภาษณ์ผู้ประกอบการไทย คือจะอะไรก็ตามแต่ครับ คำตอบคือมันไม่ง่ายจริง ๆ แต่ก็ใช่ว่าจะเป็นไปไม่ได้ที่เราจะทำสินค้าหรือบริการสักอย่างให้เป็นที่นิยมในประเทศนี้ คำจำกัดความสั้น ๆ ที่ดูจะคลุมทางสู่ความสำเร็จ ผมว่า "รู้เขา รู้เรา" น่าจะเหมาะที่สุด

คนไทยจำนวนไม่น้อยมั่นใจเกินร้อยกับคุณภาพสินค้าบริการของตัวเอง แต่ต้องมาตกม้าตายเพราะการไม่ "รู้เขา" ประเทศจีนไพศาลพอที่จะแบ่งคนแต่ละพื้นที่ให้มีลักษณะนิสัยต่างกันโดยสิ้นเชิงครับ และชาวจีนหัวใสก็ไวเป็นลมกรดกับการทำสินค้าบริการแบบ Me too คือแกทำอะไร วันต่อไปฉันก็มีบ้าง วันนี้ผมจึงยกอีกหนึ่งเรื่อง "รู้เขา" มาให้พวกเราได้อ่านกัน ซึ่งคิดว่าน่าจะเป็นประโยชน์ยิ่งโดยเฉพาะกับเหล่าสตาร์ทอัพทั้งหลาย

"Wechat" เป็นช่องท่างสื่อสารหลักของชาวจีน อันนี้คงทราบกันดี สถิติระบุว่าจนถึงไตรมาสที่สองของปีนี้มีชาวจีนจดทะเบียนเป็นสมาชิกแล้วกว่า 806 ล้านคน จะมีที่ไหนรวมมวลมหาประชาชนได้เยอะเท่านี้อีกถูกไหมครับ ด้วยเหตุนี้เองทำให้ Wechat กลายมาเป็นตัวเลือกแรก ๆ ของเหล่าสตาร์ทอัพใช้เป็นช่องทางขายของ ทว่า....แท้ที่จริงแล้วมันช่วยขายได้จริงหรือเปล่า

ผมพบบทความชิ้นหนึ่งที่ทาง TechNode เขียนโดยคุณ Eva Yoo เล่าถึงว่า Wechat ช่วยธุรกิจจริง ๆ หรือเปล่าผ่านการสอบถามไปยังกลุ่มคนใช้งานตัวจริงจากวงการต่าง ๆ แล้วรู้สึกแปลกใจเล็กน้อย จึงขออนุญาตแปลมาให้อ่านกัน

คนแรกเป็นผู้ก่อตั้งสตาร์ทอัพชาวเกาหลี Jin Yoo บอกว่า KakaoTalk และ Line ต่างก็โดนแบนในจีน ส่วนธนาคารที่เขาใช้เป็นช่องทางให้ลูกค้าชำระเงินก็ไม่ได้ผูกผ่าน Wechat เอาเข้าจริง ๆ แล้วก็ไม่ได้ช่วยธุรกิจโดยตรงเท่าไหร่ เรียกว่าอำนวยความสะดวกในการส่งข้อมูล ติดต่อ หรือแชร์ตำแหน่งแก่เพื่อนที่ลงทุนด้วยกันมากกว่า

ขณะที่ Cheng Guang ผู้ก่อตั้งศูนย์ผู้ประกอบการและนวัตกรรมบอกว่า เขามักจะใช้ Wechat ในการทำการสำรวจ เพราะได้ความถูกต้องสูง Wechat มีตัวเลขยืนยันจำนวนผู้อ่าน สามารถประเมินผลได้เลยว่ามีผู้คนสนใจกิจกรรมที่โพสต์มากน้อยเท่าไหร่ หากถามว่าช่วยธุรกิจตรง ๆ ไหม เขาตอบว่าไม่ได้ช่วยขนาดนั้น Wechat เป็นเพียงช่องทางในการนัดพบระหว่างเขาและลูกค้า ส่วนปัจจัยที่ทำให้ธุรกิจลุล่วงด้วยดีหรือไม่นั้นขึ้นกับว่าเวลาเจอกันจริง ๆ แล้วตกลงกันได้หรือเปล่า

ส่วนคุณ Chen Colin นักพัฒนาแอพพลิเคชั่นเพื่อการศึกษาบอกว่า Wechat ดีสำหรับการโปรโมทธุรกิจ สิ่งสำคัญขณะนี้คือไม่ว่าคุณจะอยากขายสินค้าบริการอะไร สิ่งนั้นจะดีหรือไม่ และหากคุณกำลังทำธุรกิจในจีน Wechat ยังคงตอบโจทย์ได้ดีที่สุด เขายกตัวอย่างอีกว่า หากคุณมีธุรกิจเกี่ยวกับการท่องเที่ยวและมีแอพของคุณเองโดยเฉพาะ ก็ควรใช้ Wechat ช่วยกระจายเนื้อหาการท่องเที่ยวซึ่งเชื่อมไปยังแอพของคุณ และหากคุณอยากล้ำกว่านั้นต้องการฟังก์ชันสามารถให้ชื่อบัญชีในวีแชทสามารถทำการชำระเงินได้ด้วย ก็อาจจะต้องสมัครนั่นนี่อีก ตรงนี้ผมเองเลือกที่จะไม่เสี่ยงเพราะนั่นหมายถึงคุณกำลังมีภาระเพิ่มขึ้น

จะเห็นได้ว่า Wechat ถูกใช้เป็นเพียงพาหะสำหรับธุรกิจเสียส่วนใหญ่ และเท่าที่ผมเลื่อน ๆ สังเกตไปมาก็พบว่าเป็นจริงตามเขาว่าครับ ตัว Wechat แม้จะออกแบบมาให้ถึงขั้นว่าสามารถชำระสินค้าบริการได้ แต่ก็ยังมีข้อจำกัดในการเข้าถึงที่ทำให้หากจะใช้ช่องทางนี้เป็นช่องทางหลักในการขายสินค้าบริการเพียงอย่างเดียวก็ดูจะไม่เป็นระบบเท่าไหร่นัก ผมว่าบริษัท Wechat เองก็คงทำงานกันขาขวิดพอตัวเพื่อกำจัดข้อจำกัดนี้ให้เร็วที่สุด และเราเองก็อาจจะได้เห็นอะไรตื่นตาตื่นใจอีกในไม่ช้าก็เป็นได้