ตั้งแต่กลางเดือนกันยายน ประเทศจีน โดยเฉพาะพื้นที่ภาคเหนือจะค่อยๆ ย่างเข้าฤดูใบไม้ร่วง อากาศเย็นลงเรื่อยๆ คนจีนก็พากันเก็บเสื้อบางๆและเอาเสื้อกันหนาวออกมา เตรียมต้อนรับฤดูหนาว ช่วงฤดูไบไม้ร่วง อากาศแห้งแล้ง ฝนตกน้อย ทำให้เรามักรู้สึกคอและจมูกแห้ง ไม่สบาย ไอบ่อย ดังนั้น การบำรุงสุขภาพจึงมีความสำคัญมาก คนจีนนิยมบำรุงร่างกายด้วยอาหารชนิดต่างๆ ไม่ใช่กินยา เพราะการแพทย์แผนโบราณของจีนเห็นว่า การป้องกันดีกว่าการรักษา การรับประทานอาหารที่ถูกต้องจะได้ผลดีกว่าการรับประทานยา

ฤดูใบไม้ร่วง

สำหรับฤดูนี้ มีอาหารบางอย่างควรงด หรือรับประทานให้น้อย เช่นเนื้อสัตว์ หรืออาหารที่ทำด้วยน้ำมันมาก อาหารเลี่ยน เพราะฤดูนี้อากาศแห้ง ทำให้ปอดแห้ง จนส่งผลกระทบต่อตับ ดังนั้น ควรรับประทานอาหารที่ทำให้ปอดชุ่มชื้น ทำให้เลือดลมในปอดและตับหมุนเวียนได้คล่อง ควรรับประทานมะเขือให้มาก การแพทย์แผนจีนเห็นว่า มะเขือมีลักษณะเย็น รสหวาน สามารถแก้ร้อนใน แก้อาการบวม ช่วยให้ลำไส้ขยับได้คล่องตัว และทำให้เลือดลมหมุนเวียนได้ดีขึ้น

ขิงสดเป็นอาหารที่ไม่ควรรับประทานในฤดูใบไม้ร่วง คนจีนเล่ากันว่า "ภายในหนึ่งปี ฤดูใบไม้ร่วงไม่กินขิงสด ภายในหนึ่งวัน กลางคืนไม่กินขิงสด" เพราะขิงจะทำให้ปอดแห้ง เกิดร้อนในขึ้น รากบัวเป็นอาหารที่ควรรับประทานมากๆ ไม่ว่าสดหรือสุกล้วนเป็นผลดีต่อสุขภาพ ชุ่มคอและปอด แก้ร้อนใน ทำให้จิตใจสงบ

ควรรับประทานอาหารปิ้งหรือย่างให้น้อย โดยเฉพาะเนื้อสัตว์ปิ้งหรือย่าง เมื่อรับประทานอาหารประเภทนี้แล้ว ต้องใช้น้ำลายมากขึ้นในการละลาย สร้างภาระมากขึ้นต่อกระเพาะอาหารและปอด ทำให้เกิดร้อนในขึ้น ส่วนถั่วแดงเป็นอาหารที่ดีมาก มีสรรพคุณไล่ความร้อนและความชื้นออกจากร่างกาย บำรุงม้ามและกระเพราะอาหาร

อาหารอีกอย่างที่ไม่ควรรับประทานในฤดูใบไม้ร่วงคือ แตงโมมีลักษณะเย็น รับประทานในฤดูใบไม้ร่วงจะท้องเสีย ทำร้ายกระเพาะอาหารและลำไส้ ข้าวกล้องเป็นอาหารที่ควรรับประทานให้มาก เพราะไม่ได้ผ่านการแปรรูปอย่างละเอียด มีสารโภชนาการสมบูรณ์ รับประทานให้มากจะป้องกันโรคหลอดเลือดแข็งตัว และทำให้ความทรงจำดีขึ้น

 ข้าวกล้องเป็นอาหารที่ควรรับประทานให้มาก

นอกจากนั้น น้ำชาชงแก่จัดและกาแฟมีสารชนิดหนึ่งที่ช่วยขับปัสสาวะ ทำให้ร่างกายสูญเสียน้ำมากยิ่งขึ้น จนเกิดร้อนในมากขึ้น ส่วนน้ำผึ้งมี กรดอะมิโน (Amino Acid) วิตามินและน้ำตาลที่ร่างกายต้องการ เป็นอาหารบำรุงที่ดี ทำให้ปอดชุ่มชื้น ช่วยย่อยอาหาร ขจัดสารพิษ บำรุงผิวและเสริมความงาม

ฤดูใบไม้ร่วงเป็นฤดูการเก็บเกี่ยวของจีน มีผลไม้มากมายหลายอย่าง เช่นสาลี่ อ้อย แอ็ปเปิ้ล องุ่น ลูกพลับ กล้วย เกาลัด พุทรา ทับทิม กีวี ส้ม

หมอจีนเห็นว่า สาลี่ช่วยชุ่มคอ แก้ไอ แก้ร้อนใน บำรุงเลือดและกล้ามเนื้อ เป็นผลไม้ที่เหมาะสำหรับคนที่เป็นร้อนในง่ายในฤดูใบไม้ผลิ ฤดูหนาวและฤดูใบไม้ร่วง โดยเฉพาะสำหรับคนที่ไอเพราะปอดมีความร้อนภายใน เด็กเป็นหวัด คอแห้ง เจ็บคอ และท้องผูก นอกจากนี้ สาลี่ยังสามารถลดความดันโลหิต ทำให้จิตใจสงบลง ผู้ป่วยความดันโลหิตสูงที่มีอาการเวียนหัว ตาลาย หูอื้อ ถ้ารับประทานสาลีบ่อยๆ จะบรรเทาอาการเหล่านี้ได้ สาลี่มีน้ำตาลและวิตามินอันอุดมสมบูรณ์ มีบทบาทบำรุงตับและช่วยย่อยอาหาร เป็นผลดีสำหรับผู้ป่วยตับอักเสบ และตับแข็ง แต่สาลีเป็นผลไม้เย็น คนที่กระเพาะอาหารและม้ามอ่อนแอและผู้หญิงที่เพิ่งคลอดลูกไม่ควรรับประทานมาก