"ตายแล้วไปไหน"

เป็นคำถามของคนที่เชื่อโลกหน้ามักจะตั้งขึ้น เพื่อสร้างความอุ่นใจให้ตัวเองว่าปัจจุบันขณะนี้ได้สะสมตั๋วความดีและบัญชีความชั่วไว้พอเหมาะพอสมที่จะส่งตัวเองให้ไปเกิดใหม่ ไปสู่สรวงสวรรค์ หรือนรกอเวจี

แต่สำหรับคนจีนในปัจจุบัน แทบจะไม่อยากจะคิดถึงคำถามนี้กันแล้ว เพราะมีปัญหาใหญ่กว่า "ตายแล้วไปไหน" เพราะทุกวันนี้ด้วยค่าทำศพ ค่าสุสาน ค่าจัดงานจิปาถะสำหรับผู้ล่วงลับเป็นปัญหาที่หนักหน่วงมาก จนในความคิดมีแต่พากันถามว่า "จะหาเงินที่ไหนไปเตรียมตัวตาย"

ช่วงต้นเดือนเมษายนของทุกปี จะเป็นเทศกาล "ชิงหมิง" หรือที่ไทยเราเรียกว่า "เช็งเม้ง" ชาวจีนที่มากราบไหว้บรรพบุรุษผู้ล่วงลับต้องพากันปวดขมับ โดยเฉพาะเมื่อปีที่แล้วมีป้ายประกาศชัดเจนว่า "สำหรับญาติของผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว จุดใดที่ฝังโถกระดูกไว้ถึงกำหนดเวลา 20 ปีแล้ว จะต้องจ่ายค่าเช่าที่ฝังเพิ่มเติม มิเช่นนั้นจะต้องมีการย้าย เพื่อเปิดโอกาสให้ผู้อื่นได้ใช้พื้นที่"

ซึ่งเจ้าหน้าที่ฝ่ายพลเมืองของจีนก็ได้ออกมากล่าวต่อเรื่องนี้ว่า" พื้นที่สุสานไม่ใช่สมบัติส่วนตัว จ่ายเงินแล้วใช่ว่าจะได้เป็นเจ้าของไปตลอดชีวิต ซึ่งมาตรการของสุสานโดยทั่วไปจะให้เช่าเพียง 20 ปี และหากต้องการให้โถกระดูกอยู่ที่เดิม ก็ต้องจ่ายค่าเช่าเพิ่ม"

ส่วนเจ้าหน้าที่สุสานก็กล่าวด้วยความเห็นใจไปยังญาติมิตรของผู้ล่วงลับว่า "หากจะประหยัดก็แนะนำว่า ให้นำไปฝังรวมไว้กับญาติๆ ก็ได้ จะได้เป็นเพื่อนกัน และยังมีโอกาสไปเกิดใหม่พร้อมๆ กัน

ชาวจีนนั้นมีความเชื่อว่า ถ้าหากผู้ที่เสียชีวิตไม่มีแผ่นดินกลบหน้าก็จะกลายเป็นวิญญาณเร่ร่อน ไม่มีสิทธิ์ได้ไปผุดไปเกิดใหม่ได้ อีกทั้งผู้ที่ยังมีชีวิตอยู่ หากไม่ช่วยจัดการศพผู้ล่วงลับให้ถูกต้อง ก็จะต้องถูกกล่าวหาว่าเป็นคนอกตัญญู และเมื่อถึงคราวของตัวเอง ก็จะไม่มีคนช่วยจัดการ พวกเขาก็จะไม่มีโอกาสเห็นโลกหน้าหรือไปเกิดใหม่ได้ ดังนั้นแม้ว่าจะเป็นเรื่องที่ยากลำบากและสิ้นเปลืองเงินทองเท่าไร ก็ต้องดิ้นรนเพื่อหาทางให้ผู้ล่วงลับไปสู่ที่ชอบๆ ด้วยการหาสุสานฝังให้อย่างดี

นอกจากเรื่องเกิดใหม่แล้ว ยังมีเรื่องของ "ฮวงจุ้ย" ซึ่งก็เป็นที่ทราบกันดีอยู่แล้วว่า หากฮวงจุ้ยของสุสานดี ร่างของผู้ล่วงลับที่ถูกฝังไว้ที่นั่นก็มีโอกาสที่จะไปเกิดเป็นคนที่มั่งมีทรัพย์สินเงินทอง ยิ่งใหญ่ และมีวาสนามากกว่าเดิมในโลกหน้า จะไปขุดหลุมฝังไว้ตามป่าตามเขามั่วซั่วไม่ได้ เพราะทำเลไม่ดีอาจจะทำให้ชาติหน้าไปเกิดเป็นหมาเป็นแมวก็จะใช่ที่

อีกทั้งระบบกฎหมายปัจจุบันก็ไม่อำนวยให้ทำการฌาปนะได้เรี่ยราด เพราะอาจจะเกี่ยวเนื่องกับอาชญากรรมได้ อีกทั้งยังเป็นเรื่องอุจาดตาด้วย จึงต้องทำให้ที่เฉพาะ และดำเนินการโดยผู้เชี่ยวชาญทั้งเรื่องกรรมวิธีและพิธีรีตองที่เป็นสิริมงคลต่างๆ เหล่าฌาปนสถานจึงมีสิทธิ์ต่อรองและกำหนดราคาได้

รายละเอียดราคาที่ต้องจ่ายในการทำศพในเมืองชิงเต่า มณฑลซานตง ทางภาคตะวันออกของจีน ซึ่งเป็นเมืองท่าท่องเที่ยวขนาดใหญ่ถูกกำหนดไว้ค่อนข้างน่าตกใจ อย่างเช่น ค่าชุดสำหรับแต่งให้กับผู้ตายเพื่อเป็นเกียรติในวาระสุดท้าย ซึ่งรวมทั้งกางเกงชั้นใน เสื้อ กางเกง และเสื้อนอก ตกชุดละ 3,000 หยวน โถไม้แดงสำหรับใส่เถ้ากระดูกราคาต่ำสุด 5,000 หยวน แต่ถ้าเลือกโถไม้มะเกลือซึ่งเป็นไม้สีดำเนื้อแข็งคงทนต่อกาลเวลาก็อยู่ที่ราคา 12,000 หยวน

ส่วนที่เมืองซีอาน มณฑลซ่านซี ระบุว่าใครที่นำโถมาเองจากข้างนอก เมื่อต้องการบรรจุเถ้ากระดูกหลังการเผาแล้ว จะต้องเสียค่าบรรจุด้วย แต่สำหรับผู้ที่ซื้อโถในสุสานไม่ต้องเสียค่าธรรมเนียมดังกล่าว ซึ่งฟังดูแล้วยังกับหิ้วเหล้าเข้าไปเปิดในบาร์สักแห่งที่ต้องเสียค่าเปิดเพิ่มเติม

สำหรับค่าสุสานนั้น ในช่วง 2-3 ปีมานี้มีการเพิ่มขึ้นอย่างมาก เช่นที่เมืองฝูโจว มณฑลฝูเจี้ยน พื้นที่นอนสุดท้ายขนาด 1.3 ตารางเมตรกำหนดราคาไว้ที่ 32,000 หยวน และถ้าต้องการขนาดพื้นที่กว้างขึ้นและมีฮวงจุ้ยที่ดีมากๆ ราคาก็จะแพงขึ้นเป็นเงาตามตัว บางทีมากสุดอาจจะสูงถึง 170,000 หยวน

และอย่าลืมว่านี่คือราคาค่าเช่าสำหรับ 20 ปีเท่านั้น