เครื่องเขินของจีนมีประวัติยาวนาน ชนชาติหยี (โลโล) เป็น
ชนชาติหนึ่งของจีนที่รู้จักและใช้น้ำรักธรรมชาติแต่เนิ่นนานมา
แล้ว ชนชาติหยีแคว้นเหลียงซานมณฑลเสฉวนมีความเชี่ยวชาญ
ในการเอาน้ำรักมาทำเครื่องเขินอย่างยิ่ง   รูปทรง ลวดลาย สีสัน
ของเครื่องเขินเหลียงซานมีเอกลักษณ์ประจำชนชาติท้องถิ่นมาก
         นครซีชางเป็นที่ตั้งของรัฐบาลแคว้นปกครองตนเองชนชาติ
หยีเหลียงซาน       ที่นั่นมีผลิตภัณฑ์เครื่องเขินอันหลากหลายทั้ง
จำนวนและสีสัน ซึ่งเป็นบุญตาของผู้ไปเยือน   เครื่องเขินชาวหยี
มีหลายชนิด     ส่วนใหญ่เป็นเครื่องดื่มสุรา   เครื่องดื่มชา เครื่อง
ประดับ   ของที่ระลึก   เป็นต้น 30   กว่าชนิด ซึ่งต่างมีเอกลักษณ์
ประจำชนชาติ และใช้อย่างคงทนถึงร้อยปีก็ไม่ชำรุด
          ตำบลยีลั่วเมืองหมี่ซื่ออำเภอสี่เต๋อแคว้นเหลียงซานมณฑล
เสฉวน เป็นแหล่งกำเนิดของเครื่องเขินชาวหยี เครื่องเขินชาวหยี
มีรูปทรงเรียบง่ายแข็งขัน         ลวดลายสวยงามพร่างพราย สีสัน
สดใสตระกานตา       เป็นศิลปวัฒนธรรมอันล้ำค่าของชนชาติหยี
และเป็นผลพวงตกผลึกจากภูมิปัญญาของประชาชนชนชาติหยี
ในการศึกษาธรรมชาติและปรับเปลี่ยนธรรมชาติ เครื่องเขินชาว
หยีพิถีพิถันเรื่องวัตถุดิบมาก      ต้องเลือกใช้ไม้เบิร์ซคุณภาพดี
ในโซนหนาวจัดที่เหนือระดับน้ำทะเล 3,500 เมตรขึ้นไป และ
เขาวัว หนังควาย ไม้ไผ่ชั้นดีเป็นรูปโครง การทำรูปโครงแบบ
ไม้ซับซ้อนมาก ส่วนวัตถุดิบในการวาดลวดลายเครื่องเขินที่
สำคัญคือยางต้นรักที่เรียกว่าน้ำรัก (สีดิบ) ซึ่งยังต้องผ่านขั้น
ตอนการกรอง และผสมวัตถุดิบสีธรรมชาติที่หายาก เช่นชาด
หินเหลืองเป็นต้น ผสมเป็นสีดำ แดง เหลือง     3 สี และผ่าน
กรรมวิธีอีกหลายสิบขั้นตอนด้วยฝีมือหัตถกรรมที่สืบทอดจาก
บรรพบุรุษจึงจะทำสำเร็จ เครื่องเขินชาวหยีเนื่องจากพิถีพิถัน

เรื่องวัตถุดิบ จึงมีลักษณะไร้สารพิษ ไร้กลิ่น กันกรดและด่าง
ทนความร้อน
    เครื่องเขินชนชาติหยีมีลวดลายสวยพร่างพราย ละมุนละไม
ประณีต ซึ่งวาดด้วยมือของศิลปินพื้นบ้านทั้งนั้น   เอกลักษณ์
ของลวดลายเครื่องเขินชาวหยีกำเนิดจากชีวิตประจำวัน   แต่
เหนือกว่าชีวิตประจำวัน       โดยส่วนใหญ่ลอกเลียนรูปทรงสิ่ง
ธรรมชาติจริงโดยตรง เป็นศิลปะของประชาชนชนชาติหยีที่ได้
รับอิทธิพลจากธรรมชาติ ซึ่งผ่านการสังเกต ครุ่นคิดและเลียน
แบบ คัดสรร กลั่นกรอง มีการเสริมฝีมือวาดที่เกินจริงบ้าง แปร
เปลี่ยนรูปทรงบ้าง แต่ให้มีมาตรฐานกฏเกณฑ์และมีลักษณะ
เป็นศิลปกรรม ซึ่งบันดาลให้ลวดลายเครื่องเขินชาวหยีตกผลึก
เป็นรูปแบบศิลปะที่มี “กลิ่นอายชาวหยี” อย่างเต็มที่ สวยงาม
หลายหลากสุดที่จะพรรณนา