ฤดูร้อน

ฤดูร้อนของประเทศจีนอยู่ระหว่างเดือนมิถุนายนจนถึงปลายเดือนกันยายน ช่วงเวลานี้อากาศร้อนที่สุดในรอบปี โดยอุณหภูมิสูงสุดถึง 40 องศาเซลเซียส ฝนตกบ่อย อากาศทั้งร้อนและชื้น ข้างนอกร้อน แต่เข้าในห้องเย็นฉ่ำจากเครื่องปรับอากาศซึ่งอากาศสลับร้อนสลับหนาวเช่นนี้มักจะทำให้ป่วยง่าย ดังนั้น จึงต้องให้ความสำคัญเป็นพิเศษในการบำรุงรักษาสุขภาพ โดยเรามีหลักการ 4 ประการมาแนะนำคือ

1.บำรุงกระเพาะอาหารและม้าม ขจัดความชื้น หน้าร้อนเรามักรู้สึกไม่ค่อยเจริญอาหาร และท้องเสียง่าย ควรรับประทานอาหารที่มีสรรพคุณบำรุงม้ามและขจัดความชื้น เช่นเมล็ดบัว

2. ป้องกันอาการร้อนใน อากาศร้อนมักทำให้เกิดร้อนในขึ้น ควรรับประทานเก๊กฮวย ในสะระแหน่ ใบบัว และดอกสายน้ำผึ้ง

3. บำรุงปอดและไต การแผทย์แผนจีนเห็นว่า หน้าร้อนเหงื่อออกมาก จนทำลายเลือดลมในปอดและไต จึงควรรับประทานเก๋ากี้ ผลหม่อน เพื่อป้องกันเหงื่อออกมากเกินไป

4. รักษาโรคหน้าหนาวในหน้าร้อน คือรับประทานยาสมุนไพรประกอบกับการฝังเข็มในการรักษาโรคที่จะเกิดขึ้นในหน้าหนาว เช่นโรคหอบหืดและจมูกอักเสบ

มวยไท้เก๊ก

การแพทย์แผนโบราณจีนระบุว่า ในหน้าร้อนควรนอนดึกและตื่นเช้า ถ้านอนไม่พอก็ควรนอนกลางวันสักครึ่งชั่วโมงถึง 1 ชั่วโมง จะทำให้เลือดลมหมุนเวียนได้คล่อง และที่สำคัญคือ ไม่ว่าออกกำลังกาย ท่องเที่ยว พักผ่อน หรือการมีเพศสัมพันธ์ ล้วนควรมีความพอเหมาะพอสมควร พยายามรักษาจิตใจให้สงบ ไม่อารมณ์เสีย ไม่หงุดหงิดและไม่โกรธ จึงสามารถป้องกันโรคในฤดูใบไม่ร่วงได้ พูดถึงการออกกำลังกายในหน้าร้อน ไม่ควรใช้แรงมากจนทำให้เหงื่อออกมากเกินไป หมอจีนเห็นว่า รายการออกกำลังกายในหน้าร้อนที่ดีที่สุดคือมวยไท้เก๊ก ชาวจีนเห็นว่าไท้เก๊กรวมพลังทั้งสองอย่างเข้าด้วยกัน คือการ "เคลื่อนไหว" ในความ "สงบ" ความ "เร็ว" ในความ "ช้า" การฝึกมวยไท้เก๊ก สามารถสัมผัสชีวิต สัมผัสธรรมชาติ ทำให้จิตใจและร่างกายมีความกลมกลืนกับธรรมชาติ ทั้งเป็นผลดีต่อหลอดเลือดหัวใจและการหมุนเวียนของเลือดลม

ในหน้าร้อนควรรับประทานผักและผลไม้สดให้มาก

การบำรุงสุขภาพจะขาดการรับประทานอาหารไม่ได้ ต่อไปจะแนะนำอาหารในหน้าร้อน เช่น ข้าวฟ่าง ข้าวโพด ถั่ว ปลา หัวหอม มันฝรั่ง ฟักเขียว มะระ ผักชีฝรั่ง หน่อไม้ ฟักทอง กล้วยหอม และแอปเปิ้ล ควรรับประทานเครื่องในสัตว์ ไข่แดง ไขมัน และกุ้งให้น้อย ส่วนอาหารเค็ม เช่นปลารสเค็ม ผักดองก็ไม่ควรรับประทานมากนัก ในหน้าร้อน มีผลไม้และผักให้เลือกรับประทานมากมายหลากหลาย โดยมี 4 อย่างควรรับประทานให้มาก เพื่อบำรุงเลือดลมในหัวใจ ได้แก่ แตงโม นอกจากขจัดความร้อน แก้การกระหายน้ำแล้ว แตงโมยังสามารถช่วยขับปัสสาวะ รักษาอาการช่องปากเป็นแผลและคออักเสบ ส่วนแตงกวามีน้ำมากถึง 97% มีบทบาทแก้ร้อนใน ขจัดสารพิษ แก้ท้องผูก ลูกท้อมีสรรพคุณบำรุงลำไส้ ช่วยย่อยอาหาร แก้กระหายน้ำ ท้องเฟ้อ ท้องผูก ช่วยขับปัสสาวะและอุจจาระ ควรรับประทานลูกท้อวันละ 2 ลูกหลังอาหารเที่ยงและอาหารเย็น ส่วนมะระ แม้รสขม แต่มีสรรพคุณแก้ร้อนใน แก้ความเหน็ดเหนื่อย ช่วยทำให้ตาสว่างและจิตใจสงบ สำหรับผู้ที่ทำงานหนักทั้งวัน ควรรับประทานให้มาก

หมอจีนเตือนว่า การรับประทานผลไม้และผัก มีข้อควรระวังอย่างหนึ่งคือ ควรรับประทานตามฤดูกาลและท้องถิ่น ไม่งั้นอาจจะเกิดไม่สบายได้ และในหน้าร้อน ควรรับประทานพวกฟักหรือแตงให้มาก เพราะในอาหารประเภทนี้มีน้ำมากกว่า 90% และมีบทบาทลดความดันโลหิตและบำรุงเลือด ส่วนกระเทียม หัวหอม ต้นหอม มีสรรพคุณฆ่าเชื้อและไวรัส ควรรับประทานให้มากเพื่อป้องกันโรคกระเพราะอาหารและลำไส้ นอกจากนี้ ยังควรเสริมวิตามินและสารโภชนาการต่างๆ อีกด้วย มะเขือเทศ ฟักเขียว แตงกวา ลูกท้อ สาลี่และผลไม้สดชนิดต่างๆ อุดมด้วยวิตามินที่ร่างกายต้องการ เนื่องจากในหน้าร้อนเหงื่อออกมาก จึงต้องเสริมสารโปแตสเซียมเพื่อรักษาความสมดุลระหว่างกรดกับด่าง โดยอาหารประเภทถั่ว ผักและผลไม้สดชนิดต่างๆ เป็นแหล่งที่มาสำคัญของสารโปแตสเซียม นอกจากนี้ โปรตีนก็จะขาดเสียไม่ได้ จึงต้องรับประทานเนื้อปลา เนื้อแดง ไข่ นม และอาหารประเภทถั่วในปริมาณที่เหมาะสมอีกด้วย

อาหารเสริมความงาม

สำหรับผู้หญิง การรักษาและเสริมความงามเป็นเรื่องที่สำคัญที่สุดในชีวิตประจำวัน โดยเฉพาะในหน้าร้อน เนื่องจากโดนแดดมากและเหงื่อออก จนทำให้ผิวพรรณขาดความนุ่มนวล ดังนั้นเราจึงจะแนะนำอาหารที่มีบทบาทเสริมความงามในหน้าร้อน คือ "โจ๊กถั่วเขียวมะละกอ" วิธีการทำคือเอาถั่วเขียว ข้าวเจ้า ดอกลิลลี่ และมะละกอมาต้มด้วยกัน สามารถแก้ร้อนใน ขจัดสารพิษ ทำให้เลือดเย็นลง บำรุงปอด บำรุงเต้านมและบำรุงผิวพรรณ รับประทานบ่อยๆ จะได้บำรุงกระเพาะอาหาร ช่วยย่อยอาหาร แก้อาการกระหายน้ำ ทำให้ผิวผ่อง นุ่มนวล ส่วนโจ๊กที่ทำด้วยข้าวฟ่าง ข้าวเจ้า ถั่วลิสง เมล็ดสน อัลมอนต์ พุทราแดง และถั่วแดง สามารถบำรุงเลือดลมในไต บำรุงกระเพาะอาหาร แก้ร้อนใน รับประทานบ่อยๆ สามารถเสริมภูมิต้านทานและป้องกันมะเร็ง เหมาะสำหรับทุกกลุ่มคน

นอกจากการรับประทานอาหารแล้ว การนอนก็มีความสำคัญมากพอสมควร ผู้เชี่ยวชาญเสนอว่า ในหน้าร้อน อุณหภูมิในห้องนอนควรอยู่ระหว่าง 20-23 องศาเซลเซียส และความชื้นอยู่ระหว่าง 50%-70% ไม่ควรเปิดเครื่องปรับอากาศตลอดทั้งคืน เปิดหน้าต่างเพื่อให้ลมธรรมชาติช่วยถ่ายเทอากาศในห้องนอน บางคนนอนดึกจนทำให้นอนไม่พอ กลางวันมักรู้สึกเวียนหัว ในหน้าร้อนถ้ากลางคืนนอนไม่พอ ควรนอนตอนเที่ยงวันสักประมาณหนึ่งชั่วโมง เพื่อให้สมองสดใสและเป็นผลดีต่อสุขภาพด้วย สำหรับกลุ่มคนที่ชอบออกกำลังกายในช่วงเช้า ในหน้าร้อนไม่ควรอดนอนตื่นแต่เช้ามาก และไม่ควรออกแรงมากขณะออกกำลังกาย และหลังการออกกำลังกาย อย่าดื่มน้ำเย็นหรือเครื่องดื่มเย็น เพราะจะไม่เป็นผลดีต่อกระเพาะอาหารและลำไส้ ซึ่งน้ำเกลือแร่เป็นเครื่องดื่มที่ดีที่สุดหลังการออกกำลังกาย